วัดถ้ำขวัญเมือง ตั้งอยู่เลขที่ ๑๓๐/๒ หมู่ ๔ตำบลนาโพธิ์ อำเภอสวี จังหวัดชุมพร เป็นวัดสังกัดคณะธรรมยุต ภาค ๑๖ ตามทะเบียนเลขที่ ๑,๑๗๓

ประวัติเดิม ขึ้นทะเบียนเป็นวัดเมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๙ โดยมีกำนันขุนพรหมแก้ว ทองคำ และ ผู้ใหญ่สอน จันทร์แก้ว เป็นผู้ถวายที่ดิน พระธรรมรามคณี สุปรีชาสังฆปาโมกข์ (หนู อชิโต) วัดโตนด เจ้าคณะจังหวัดหลังสวน (ธรรมยุต) เป็นผู้รับมอบจำนวน ๒๐ ไร่ และไปสอบถามโยมลุงพรหม (ซึ่งปัจจุบันได้เสียชีวิตไปแล้วเมื่ออายุ ๙๗ ปี) ซึ่งเป็นเจ้าของร้านขายยา อยู่ที่ตลาดสวี ตำบลนาโพธิ์ อำเภอสวี จังหวัดชุมพร พอได้เค้าว่าเมื่อประมาณ พ.ศ.๒๔๔๓ นั้นมีเจ้าอาวาส (ผู้ดูแล) ๑ องค์ ชื่อ พ่อหลวงพันธ์ พุ่มคง เป็นเจ้าอาวาสอยู่ แต่ไม่ทราบว่าเป็นเจ้าอาวาสอยู่กี่ปี ก็มีพ่อหลวงแดง ฉายา ชิตมาโร เป็นเจ้าอาวาส ๔ - ๕ ปี ต่อจากพ่อหลวงแดงมีพระมาจากไหนไม่ทราบ มาอยู่วัดถ้ำนี้มีชื่อมาตั้งแต่เดิม "วัดถ้ำขวัญเมือง" ไม่ได้ตั้งชื่อตามตระกูล ของตระกูลขวัญเมืองที่มีอยู่ ใกล้ๆวัดตระกูลนี้คงตั้งขึ้นภายหลังโดยเอาชื่อวัดมาตั้งเป็นชื่อสกุล

สมัยก่อนโบราณนั้นก็ใช้ถ้ำเป็นที่อยู่อาศัยของพระเณร เพราะที่วัดนี้มีถ้ำอยู่มาก ตอนหน้าด้านทิศตะวันออก มีถ้ำใหญ่อยู่ ๑ ถ้ำและในถ้ำนี้ก็มีพระประธาน ที่สร้างขึ้นด้วย ปูนทรายปรากฏอยู่นาน พระประธาน นี้มีอยู่แล้วพร้อมกับ พระทรงเครื่อง ที่งดงามมากสูง ๑.๖๖ เมตร ๑ องค์ ปางห้ามสมุทรเนื้อโลหะล้วน และอีก องค์หนึ่งย่อมลงมา เป็นพระไม้ ปางประทับยืน และอีกองค์หนึ่ง เป็นโลหะเช่นเดียวกัน แต่เล็กกว่าตามลำดับสูงประมาณ ๑.๑๕ เมตร แต่เล็ก กว่าตามลำดับสูงประมาณ ๑.๑๕ เมตร เป็นเนื้อโลหะทองเหลืองปางห้ามญาติ

การปรากฏชัดของการเป็นวัดแน่นอนก็มาปรากฏขึ้นเมื่อพ.ศ.๒๔๔๙ กระทรวงศึกษาธิการโดยกรมการศาสนา แห่งกระทรวงศึกษาธิการ มีหนังสือมาถึงวัดยืนยันว่า วัดถ้ำขวัญเมืองนี้ ทางกรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ ได้ขึ้นทะเบียนเป็นวัดไปแล้วตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๔๙ ถ้านับถึงปัจจุบันนี้ก็เป็นเวลา ๗๖ ปี (๒๕๒๖)

การอบรมกรรมฐาน

   วัดถ้ำขวัญเมือง เป็นวัดปฎิบัติกรรมฐานตั้งมาตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๑๐ โดยมีพระครูภาวนาภิรมย์ ( หลวงพ่อสรวง ปริสุทฺโ ธ) ซึ่งเป็นศิษย์ของพระอาจารย์ทองเชื้อ ฐิตสิริ ซึ่งเป็นศิษย์ของหลวงปู่ขาวอนาลโย แห่งวัดถ้ำกลองเพล จังหวัดหนองบัวลำภู โดยใช้การบริกรรมภาวนา กรรมฐาน ๕ เป็นหลักเป็นผู้บุกเบิก และเป็นอาจารย์สอนกรรมฐานจนปัจจุบัน

   พระครูสุธรรมวีราจารย์(พระอาจารย์สมใจ ธมฺมสโร) ซึ่งเป็นศิษย์หลวงพ่อสรวง ปริสุทฺโธ ได้ดำเนินการสืบทอดตามเจตนารมณ์ของหลวงพ่อสรวง ปริสุทโธ สอนสืบต่อมา

   วัดถ้ำขวัญเมือง ได้เป็นสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดแห่งที่ ๑ โดยสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ เป็นผู้รับรอง และสมเด็จพระพุฒาจารย์ ประธานคณะปฏิบัติหน้าที่สมเด็จี่พระสังฆราช ได้มอบประกาศให้ ณ วัดกษัตราธิราช จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

   วัดถ้ำขวัญเมือง ได้จัดอบรมการปฏิบัติธรรมเฉลิมพระเกียรติ แก่ข้าราชการ, นักเรียน, นักศึกษาในจังหวัดชุมพร ในปี ๒๕๔๗ - ๒๕๔๘ จำนวน ๖ ครั้ง และ วัดถ้ำขวัญเมืองยังได้เปิดอบรมกรรมฐานแก่ผู้ที่สนใจทั่วไป