ฮีต ๑๒ คอง ๑๔


ฮีต ๑๒

"ฮีตสิบสอง หมายถึงประเพณี 12 เดือนที่เกี่ยวเนื่องกับหลักทางพุทธศาสนา ความเชื่อและการดํารงชีวิตทางเกษตรกรรมซึ่งชาวอีสาน ยึดถือปฏิบัติกัน มาแต่โบราณ มีแนวปฏิบัติแตกต่างกันไปในแต่ละเดือนเพื่อให้เกิดสิริมงคลในการดําเนินชีวิต เรียกอย่างท้องถิ่นว่า "งานบุญ"

ชาวอีสานให้ความสําคัญกับประเพณีฮีตสิบสองเป็นอย่างมากและยึดถือปฏิบัติมาอย่างสม่ำเสมอนับเป็นเอกลักษณ์ของชาวอีสานอย่างแท้จริง

คําว่า "ฮีตสิบสอง" มาจากคําว่า "ฮีต" อันหมายถึงจารีต การปฏิบัติที่สืบต่อกันมาจนกลายเป็นประเพณี "สิบสอง" คือประเพณีที่ปฏิบัติตามเดือนทางจันทรคติทั้งสิบสองเดือน"

hit12-1

เดือนอ้าย - บุญเข้ากรรม

hit12-2

เดือนยี่ - บุญคูนลาน

hit12-3

เดือนสาม - บุญข้าวจี่

hit12-4

เดือนสี่ - บุญผะเหวด

hit12-5

เดือนห้า - บุญฮดสรง

hit12-6

เดือนหก - บุญบั้งไฟ

hit12-7

เดือนเจ็ด - บุญซำฮะ

hit12-8

เดือนแปด - บุญเข้าพรรษา

hit12-9

เดือนเก้า - บุญข้าวประดับดิน

hit12-10

เดือนสิบ - บุญข้าวสาก

hit12-11

เดือนสิบเอ็ด - บุญออกพรรษา

hit12-12

เดือนสิบสอง - บุญกฐิน


คอง ๑๔

คองสิบสี เป็นบทบัญญัติทางสังคมของชาวอีสานให้เป็นหลักปฏิบัติต่อกันสําหรับคนในสถานภาพต่าง ๆ มาแต่โบราณโดยใช้เป็นคําบอกเล่าขาน สืบต่อกันครั้ง ยังไม่มีการบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษร "คองสิบสี่" มักเป็นคํา กล่าวควบคู่กับคําว่า ฮีตสิบสอง สันนิษฐานไว้ 2 ความหมาย ว่ามาจากคําว่า คลอง หรือครรลองเป็นคํานามหมายถึง ทางหรือแนวทางเช่น คลองธรรมหรือมาจากครองซึ่งเป็นคํากิริยามีความหมาย ถึงการรักษาไว้ เช่น คําว่า ครองเมือง ครองรักครองชีพโดยที่ชาวอีสานไม่นิยมออก เสียงคํากล้า ดังนั้น คองสิบสี่น่าจะมีความหมายถึง แนวทางที่ประชาชนทําไปชาวบ้านหรือสงฆ์พึงปฏิบัติ 14 ของท้องถิ่นบ้านเมือง
khong14-1

ความหมาย คอง 14 - โดยนัยที่ 1

khong14-2

ความหมาย คอง 14 - โดยนัยที่ 2

khong14-3

ความหมาย คอง 14 - โดยนัยที่ 3

khong14-4

ความหมาย คอง 14 - โดยนัยที่ 4


ที่มา : https://cac.kku.ac.th/heet12_kong14/main.html




จีรัง กรุ๊ป    

 ธรรมะไทย