ประเพณีตักบาตรพระร้อย (ทางนํ้า) จังหวัดปทุมธานี



ตักบาตรพระร้อย เป็นประเพณีตักบาตรทางน้ำในช่วงเทศกาลออกพรรษา ที่ชาวปทุมธานี โดยเฉพาะชาวไทยเชื้อสายมอญ ปฏิบัติกันมานานนับร้อยปี เพราะจังหวัดปทุมธานีมีแม่น้ำเจ้าพระยาไหลผ่าน ทำให้เกิดลำคลองหลายสายขึ้น เพื่อใช้เป็นเส้นทางการคมนาคม ใช้ในการชลประทาน ใช้ในการอุปโภคบริโภค อีกทั้งบ้านเรือนประชาชนแต่เดิมจะตั้งอยู่ริมแม่น้ำลำคลองเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งในช่วงออกพรรษาเป็นช่วงน้ำหลาก บรรยากาศชุมชื่นการสัญจรไปมาทางเรือสะดวก ดังนั้นการตักบาตรพระสงฆ์จึงใช้เรือในการบิณฑบาตบริเวณท่าน้ำหน้าบ้านประชาชน



การตักบาตรพระร้อยของชาวปทุมธานีในอดีต ดูแปลกกว่าที่อื่นๆ โดยเฉพาะการตักบาตรพระร้อยตามริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา จะมีการตักบาตรเป็นระยะทางไกลเป็นกิโลเมตรเลยทีเดียว เริ่มตั้งแต่ วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๑ เป็นต้นไป โดย ทางวัดที่อยู่ตามริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาทั้งสองฝั่ง แต่ก็ไม่ได้กำหนดไปเสียทุกวัด ส่วนใหญ่จะจัดให้มีการตักบาตรเฉพาะในวัดใหญ่ ๆ (วีรวัฒน์ วงศ์ศุปไทย :๒๕๔๖) ซึ่งส่วนใหญ่จะตกลงกำหนดวันที่จะผลัดกันเป็นเจ้าภาพ เพื่อไม่ให้วันตักบาตรฯ ตรงกันหรือทับซ้อนกัน เพราะถ้าตรงกันแล้ว จำนวนพระที่จะมารับบาตรจะได้จำนวนไม่ครบ ๑๐๐ รูป (ซึ่งผู้รู้บางท่านกล่าวว่าเป็นที่มาของคำว่า “พระร้อย”) และต้องการให้พระพุทธศาสนิกชนทั้งหลายรู้กำหนดเวลา จะได้เตรียม จัดทำอาหารหวานคาว ไว้ทำบุญตักบาตรได้ถูกต้องด้วย การกำหนดว่าวัดใด จะทำบุญตักบาตรพระร้อยในวันใดนั้น ได้กำหนดไว้ ดังนี้ คือ



วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๑ วัดมะขาม อ.เมืองปทุมธานี , วัดเจดีย์ทอง อ.สามโคก
วันแรม ๒ ค่ำ เดือน๑๑ วัดหงส์ปทุมาวาส อ.เมืองปทุมธานี
วันแรม ๓ ค่ำ เดือน ๑๑ วัดสำแล อ.เมืองปทุมธานี
วันแรม ๔ ค่ำ เดือน ๑๑ วัดบางหลวง อ.เมืองปทุมธานี ,วัดบัวหลวง อ.สามโคก
วันแรม ๕ ค่ำ เดือน ๑๑ วัดโบสถ์ / วัดราษฎร์ศรัทธาธรรม อ.เมืองปทุมธานี,วัดไผ่ล้อม อ.สามโคก
วันแรม ๖ ค่ำ เดือน ๑๑ วัดไก่เตี้ย อ.สามโคก
วันแรม ๗ ค่ำ เดือน ๑๑ วัดบางนา อ.สามโคก, วัดบ่อทอง อ.ลาดหลุมแก้ว
วันแรม ๘ ค่ำ เดือน ๑๑ วัดดาวเรือง / วัดชินวราราม อ.เมืองปทุมธานี
วันแรม ๙ ค่ำ เดือน ๑๑ วัดบางโพธิ์เหนือ อ.สามโคก
วันแรม ๑๐ ค่ำ เดือน ๑๑ วัดบ้านพร้าวใน อ.สามโคก
วันแรม ๑๑ ค่ำ เดือน ๑๑ วัดชัยสิทธาวาส อ.สามโคก ,วัดบ้านพร้าวนอก อ.สามโคก
วันแรม ๑๒ ค่ำ เดือน ๑๑ วัดเสด็จ อ.เมืองปทุมธานี
วันแรม ๑๓ ค่ำ เดือน ๑๑ วัดโพธิ์เลื่อน อ.เมืองปทุมธานี

หมายเหตุ วัดสามัคคิยาราม วัดสุราษฎร์รังสรรค์ และวัดจันทน์กะพ้อ อ.สามโคก กำหนดตักบาตรพระร้อย (ทางน้ำ) ในวันอาทิตย์แรก หรืออาทิตย์ที่สองของเทศกาลออกพรรษาตามความเหมาะสมในแต่ละปี



ที่มา : เทศกาล การแสดงศิลปวัฒนธรรม ประเพณี ทั่วไทย ๒๕๖๔, กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม




จีรัง กรุ๊ป    

 ธรรมะไทย