เวลาดูทุกข์ให้ดูที่กามตัณหาก่อน เรากำลังอยากได้อะไรสักอย่างหรือไม่ หรือเราทุกข์เพราะอยากได้วัตถุหรืออยากได้ความรู้สึกอย่างใดอย่างหนึ่ง ต้องการให้เขารักเรา ต้องการให้เขาเคารพเรา ต้องการให้เขาชอบเรา กลัวเขาจะไม่ชอบเรา ตรงนี้เป็นเงื่อนไข เป็นเหตุให้เกิดทุกข์ อยากให้มันเป็นอย่างใดอย่างหนึ่งแล้วไม่เป็น หรือว่าไม่อยากให้เป็นอย่างนี้เลย ไม่ชอบว่าสิ่งแวดล้อมเป็นอย่างนี้ อยากให้มันเป็นอย่างอื่น

เมื่อเราเห็นชัดว่าทุกข์เกิดเพราะตัณหา เราจะรู้สึกปลอดโปร่งโล่งใจ มั่นใจได้ว่าถ้าทุกข์เกิดเพราะตัณหา มันย่อมดับไปด้วยการละตัณหา

พระอาจารย์ชยสาโร