"วิธีประเมินคร่าวๆ ว่าการปฏิบัติธรรมของเราก้าวหน้าหรือไม่ อาจวัดได้จากการสังเกตว่าสิ่งที่ทำให้เกิดทุกข์ลดลงเพียงใด และสิ่งที่ทำให้เกิดสุขและความพอใจเพิ่มขึ้นเพียงใด แต่ความผาสุกทางใจที่เราได้สัมผัสเมื่อกิเลสขั้นหยาบอ่อนแรงก็มีอันตรายเหมือนกัน เพราะทำให้เราประมาทได้ง่าย บ่อยครั้งที่สิ่งดีงามกลายเป็นอุปสรรคต่อการเข้าถึงสิ่งที่ดีที่สุด ด้วยเหตุนี้ พระพุทธองค์จึงตรัสว่าคุณธรรมสำคัญที่สุดข้อหนึ่งที่จะเกื้อกูลต่อการบรรลุธรรมของพระองค์ คือ การไม่สันโดษในกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว พระพุทธองค์ไม่ทรงหยุดภาวนาจนกว่าจะได้บรรลุธรรมขั้นสูงสุด

ตราบใดที่เรายังไม่บรรลุโสดาบันอันเป็นการบรรลุธรรมขั้นแรก ความเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีทั้งหลายที่เกิดจากการปฏิบัติธรรมก็ยังไม่แน่ไม่นอนและยังเชื่อไม่ได้ แม้ว่าอาจดูเหมือนหนักแน่นมั่นคง แต่ความจริงไม่ได้มั่นคงอย่างที่คิด มีเพียงการบรรลุโสดาบันเท่านั้นที่คุณธรรมทั้งหลายจะไม่กลับกลายเป็นอื่น

คำสอนที่ว่าภพภูมิของมนุษย์เป็นทุกข์ ไม่จำเป็นต้องหมายถึงการมีทุกข์ปรากฏอยู่ตลอดเวลาเท่านั้น แต่เป็นเครื่องเตือนใจว่า ทันทีที่ปุถุชนปล่อยปละละเลย แม้ชั่วขณะเดียว โลกก็พร้อมจะขบกัดให้เป็นทุกข์แสนสาหัส คุณธรรมที่อยู่ระดับโลกียะจึงยังไม่พอ"

ธรรมะคำสอน โดย พระอาจารย์ชยสาโร