.
 "ธรรมโอสถรักษาโรค"

" .. "ท่านว่า (หลวงปู่ขาวฯ) เมื่อจิตรวมลงถึงฐานสมาธิเพราะอำนาจการพิจารณาแล้ว ไข้ได้หายไปแต่บัดนั้น ไม่กลับมาเป็นอีกเลย" จึงเป็นที่น่าประหลาดใจว่าเป็นไปได้อย่างไร "ข้อนี้สำหรับผู้เขียน (หลวงตามหาบัวฯ) เชื่อทั้งร้อยไม่คัดค้าน" เพราะเคยพิจารณาแบบเดียวกันนี้มาบ้างแล้วผลก็เป็นแบบเดียวกับที่ท่านพูดให้ฟังไม่มีผิดกันเลย

จึงทำให้สนิทใจตลอดมาว่า "ธรรมโอสถสามารถรักษาโรคได้อย่างลึกลับและประจักษ์กับท่านผู้ปฏิบัติที่มีนิสัยในทางนี้" โดยมากพระธุดงคกรรมฐานท่านชอบพิจารณาเยียวยาธาตุขันธ์ของท่านเวลาเกิดโรคภัยไข้เจ็บอย่างเงียบ ๆ โดยลำพัง ไม่ค่อยระบายให้ใครฟังง่าย ๆ นอกจากวงปฏิบัติด้วยกัน และมีนิสัยคล้ายคลึงกัน

ท่านจึงสนทนากันอย่างสนิทใจ "ที่ว่าท่านบำบัดโรคด้วยวิธีภาวนานั้น มิได้หมายความว่าบำบัดได้ทุกชนิดไป แม้ท่านเองก็ไม่แน่ใจว่าโรคชนิดใดบำบัดได้และโรคชนิดใดบำบัดไม่ได้" แต่ท่านไม่ประมาทในเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับตัวท่าน ถึงร่างกายจะตายไปเพราะโรคในกาย "แต่โรคในจิตคือกิเลสอาสวะต่าง ๆ ก็ต้องให้ตายไปด้วยอำนาจธรรมโอสถท่านบ้างเหมือนกัน"

ฉะนั้น "การพิจารณาโรคต่าง ๆ ทั้งโรคในกายและโรคในใจ ท่านจึงมิได้ลดละทั้งสองทาง" โดยถือว่าเป็นกิจจำเป็นระหว่างขันธ์กับจิตจำต้องพิจารณาและรับผิดชอบกันจนวาระสุดท้าย .. "

"อนาลโย ผู้ไม่มีความอาลัย"
หลวงปู่ขาว อนาลโย