พระอาจารย์เหรียญ วรลาโภ
วัดอรัญญบรรพต
อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย

...

บุคคลเป็นคนใจเหลาะแหละเหลวไหล
โกรธง่าย อย่างนี้นะใครตำหนิติเตียนนิดหน่อยก็โกรธ
ด่าว่า เสียดสีเขาอย่างรุนแรงอย่างนี้มันก็มีแต่คนรังเกียจแหละ
ผู้ใดมีนิสัยแบบนั้นน่ะ ย่อมหาความเจริญได้ยากเต็มที
ใครก็ไม่อยากคบหาสมาคมเลย

ถ้าผู้ใดนั่นฝึกใจของตนให้หนักแน่น
ให้ตั้งมั่นอยู่ในคุณความดี ไม่หวั่นไหว
ต่อคำด่าว่าเสียดสี คำนินทาว่าร้ายต่างๆหมู่นี้นะ
อดทนได้ รักษากิริยามารยาทให้เป็นปกติไปได้
ในเวลาที่ถูกเขานินทาว่าร้ายต่างๆ
ตนก็อดกลั้นทนทานภายในจิตใจไว้ได้
เมื่อมันอดได้แล้วทางภายในใจได้แล้ว
กิริยาทางกายวาจามันก็สงบเสงี่ยมอยู่ตามเดิม
มันก็ไม่แสดงออกซึ่งความชั่วต่างๆออกมาทางกายทางวาจา
เพราะฉะนั้นบุคคลผู้ที่มีความอดทนเช่นนั้นน่ะ
ท่านจึงกล่าวว่าเป็นที่รักของมนุษย์และเทวดาทั้งหลาย

นั่นแหล่ะใครอยากจะให้คนเขายกย่องสรรเสริญรักใคร่เอ็นดู
ต้องฝึกใจของตนให้หนักแน่นตั้งมั่นอยู่ใน "ขันติธรรม" ดังกล่าวมา
เรียกว่า ฝึกใจให้เป็น "สมาธิ" นั่นแหละ
ถ้าฝึกใจให้เป็นสมาธิได้แล้ว ก็หมายความว่า
เป็นผู้มีขันติธรรมพร้อมกันไปนั่นแหละ

ผู้ใดขาดความอดทนแล้ว ผู้นั้นจะทำใจให้เป็นสมาธิไม่ได้
เพราะฉะนั้นอย่าไปลืมขันติธรรมนี้นะ
ขันติโสรัจจะ ความสงบเสงี่ยม
ผู้มีความอดกลั้นทนทานแล้วนี่ก็ย่อมเป็นคนสงบเสงี่ยม
ไม่มีกิริยาหยาบโลนต่างๆนานา มันเป็นคู่กันนะเนี่ย
แล้วผู้มีใจสงบระงับก็เพราะมีความอดทน
สู้กับอำนาจของกิเลสต่างๆที่มันเกิดขึ้นในใจ

เมื่อสู้กันอดกลั้นทนทานไม่หวั่นไหวไปตามมัน
มันก็ดับไปกิเลสเหล่านั้นน่ะ มันก็ตั้งอยู่ไม่ได้
แต่มันก็ไม่ดับหมดไปจริงๆหรอกแต่ว่ามันอ่อนกำลังลง
มันไม่มีกำลังที่จะมาครอบงำจิตใจได้
นั่นล่ะเพราะเราไม่ยึดถือเอามันนี่ เราไม่หวั่นไหวไปตามมัน

มันจะแสดงอำนาจยังไงๆมารบกวนจิตใจ
เพื่อให้จิตใจนี้มันฟุ้งไปตามอารมณ์ต่างๆเหล่านั้น
เราไม่ไปอย่างนี้นะ เราอดกลั้นไม่ไปตามมัน
พร้อมด้วยสติสัมปชัญญะนี่เพ่งอยู่ภายในนี้
เพ่งอยู่ในลมหายใจเข้าหายใจออก อดกลั้นเข้าไป
มันจะยากลำบากยังไงก็สู้ สู้ไปสู้มากิเลสสู้เราไม่ได้
มันก็อ่อนกำลังลง มันก็สงบลงไป