อินทรียสังวรหรือการสำรวมอินทรีย์ คือการดูแลรักษา ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
ไม่ให้การรับรู้ต่อรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์ เป็นเหตุให้เกิดทุกข์

ถ้าเราไม่ระวังดูแลตากับหู รับทุกสิ่งทุกอย่างรอบตัวเข้ามาโดยไม่กลั่นกรอง มันจะฟุ้งซ่าน ทำสมาธิคงจะไม่ค่อยได้ผล

ส่วนลิ้นนั้นต้องดูแลในสองกรณี กรณีหนึ่งเวลาทานอาหาร ถ้าไม่ดูแลลิ้นก็มักจะหลงใหลอยู่กับรสชาติของอาหาร ลืมคุณค่าต่อร่างกายที่ควรจะได้ ผู้ไม่สำรวมลิ้นจึงชอบทานอาหารที่มีโทษ (อาหารขยะ) หรือทานในปริมาณที่เกินความต้องงการของร่างกาย ในกรณีการใช้ลิ้นในการพูดไม่สำรวมคือคิดอะไรก็พูด ไม่มีความยับยั้งชั่งใจ ไม่มีการกลั่นกรองว่าอะไรควรอะไรไม่ควรพูดซึ่งเกิดปัญหามากมาย เป็นเหตุให้ต้องเดือดร้อนภายหลัง

ผู้ที่ดูแลตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ คือเป็นผู้ที่ในชีวิตประจำวันพยายามไม่ให้กิเลสเกิดขึ้นในขณะที่ตาเห็นรูป หูได้ยินเสียง จมูกได้กลิ่น ลิ้นได้รส กายได้สัมผัส ใจได้ธรรมารมณ์ เมื่อทำสมาธิภาวนา จิตจะสงบได้ง่ายขึ้น

พระอาจารย์ชยสาโร