มจฺเฉรํ ททโต มลํ
ความตระหนี่เป็นมลทินของผู้ให้


พุทธศาสนสุภาษิต
/ธรรมบท ขุทกนิกาย/

.....
พุทธสุภาษิต "มจฺเฉรํ ททโต มลํ" แปลว่า "ความตระหนี่เป็นมลทินของผู้ให้" เป็นคำสอนที่เตือนให้เราเห็นโทษของความตระหนี่ถี่เหนียว และส่งเสริมให้เราเป็นผู้ให้

ความหมายและคำอธิบาย
มัจฉริยะ: หมายถึง ความตระหนี่ถี่เหนียว ความหวงแหน ไม่ต้องการแบ่งปันให้ผู้อื่น
ททโต: หมายถึง ผู้ให้ ในที่นี้หมายถึงผู้ที่ควรให้ทาน
มลํ: หมายถึง มลทิน สิ่งที่ทำให้เกิดความเศร้าหมอง ไม่บริสุทธิ์
ความหมายโดยรวมของพุทธสุภาษิตนี้คือ ความตระหนี่เป็นสิ่งที่ทำให้จิตใจของผู้ให้เศร้าหมอง ไม่บริสุทธิ์ เป็นอุปสรรคต่อการบรรลุธรรม

โทษของความตระหนี่
• ทำให้จิตใจเศร้าหมอง: ความตระหนี่ทำให้ใจคับแคบ เห็นแก่ตัว ไม่เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ผู้อื่น ทำให้จิตใจไม่มีความสุข
• เป็นอุปสรรคต่อการให้ทาน: ผู้ที่ตระหนี่จะไม่สามารถให้ทานได้ เพราะใจที่ผูกติดอยู่กับทรัพย์สมบัติของตนเอง
• ขัดขวางการบรรลุธรรม: จิตใจที่เต็มไปด้วยความตระหนี่จะไม่สงบ และไม่สามารถพิจารณาธรรมได้อย่างถูกต้อง
• นำไปสู่ความทุกข์: ความตระหนี่จะนำมาซึ่งความกังวล ห่วงใยในทรัพย์สมบัติของตนเองอยู่เสมอ ทำให้ไม่มีความสุข

วิธีขจัดความตระหนี่
• พิจารณาถึงความไม่เที่ยงของทรัพย์สมบัติ: ทรัพย์สมบัติเป็นสิ่งที่ไม่เที่ยงแท้ ไม่สามารถอยู่กับเราได้ตลอดไป การยึดติดกับทรัพย์สมบัติจะนำมาซึ่งความทุกข์
• พิจารณาถึงประโยชน์ของการให้ทาน: การให้ทานเป็นการเสียสละทรัพย์ของตนเอง เพื่อช่วยเหลือผู้อื่น เป็นการลดความตระหนี่ในใจ และนำมาซึ่งความสุข
• เจริญสติภาวนา: การเจริญสติจะช่วยให้เราเห็นถึงความจริงของธรรมชาติ และเข้าใจว่าทุกสิ่งทุกอย่างล้วนไม่เที่ยง เมื่อเข้าใจเช่นนี้แล้ว ความตระหนี่ก็จะค่อยๆ ลดลงไป

สรุป
พุทธสุภาษิต "มจฺเฉรํ ททโต มลํ" ( มัจเฉรัง ทะทะโต มะลัง ) เป็นเครื่องเตือนใจให้เราเห็นโทษของความตระหนี่ และส่งเสริมให้เราเป็นผู้ให้ การให้ทานและการเสียสละเป็นการขจัดความตระหนี่ออกจากใจ และนำมาซึ่งความสุขและความเจริญก้าวหน้าในชีวิต
.