วัดเจริญสุขารามวรวิหาร ตั้งอยู่ที่บ้านบางนกแขวก หมู่ที่ ๕ ตำบลบางนกแขวก อำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม เป็นพระอารามหลวงชั้นตรีชนิดวรวิหาร หน้าวัดติดกับคลองดำเนินสะดวก เป็นวัดโบราณไม่ทราบว่าใครเป็นผู้สร้าง ตกอยู่ในสภาพวัดร้างมานาน จนกระทั่ง พ.ศ. ๒๔๑๖ จึงได้มีการบูรณะขึ้นใหม่ โดยพุทธศาสนิกชนในท้องถิ่นร่วมกันปฏิสังขรณ์ และสร้างใหม่ แล้วขออนุญาตตั้งวัด พ.ศ. ๒๔๒๖ สภาพของวัดจึงดีขึ้น ชาวบ้านเรียกชื่อวัดนี้ว่า วัดกลางคลองบ้าง วัดต้นชมพู่บ้าง ต่อมากระทรวงศึกษาธิการในสมัยนั้น ได้มาสร้างประตูน้ำ ชื่อว่า ประตูน้ำบางนกแขวก (ปัจจุบันทางราชการได้เวนคืนที่ดินเฉพาะที่สร้างประตูน้ำเท่านั้น ส่วนสิ่งก่อสร้างอื่นๆได้รื้อถอนและคืนที่ดินให้แก่วัด) ในที่ธรณีสงฆ์ของวัดนี้ ประตูน้ำสร้างเสร็จเมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ.๒๔๕๑ ประชาชนก็พากันเรียกชื่อวัดอีกชื่อหนึ่งว่า วัดประตูน้ำบางนกแขวก และเรียกกันต่อๆ มาจนกระทั่งสมัย พระอธิการอาจ เป็นเจ้าอาวาส จึงได้ดำเนินการขออนุญาตเปลี่ยนชื่อวัดเสียใหม่ว่า วัดเจริญสุขาราม และวัดนี้ได้รับวิสุงคามสีมา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๑

นับแต่พระอธิการอาจ เป็นเจ้าอาวาส ได้สร้างความเจริญให้แก่วัดอย่างมากมาย และมั่นคง พระอธิการอาจ เดิมจำพรรษาอยู่วัดบางคณฑีใน ทายกทายิกาไปอาราธนาท่านมาเป็นเจ้าอาวาสวัดนี้ ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๒๖ – ๒๔๕๔ ท่านเป็นภิกษุที่มีจักษุพิการ ชาวบ้านเรียกชื่อท่านว่า “หลวงพ่อตามืด” แต่ท่านมีสุขภาพแข็งแรง ความรู้ดี ความประพฤติเรียบร้อย ปฏิปทาน่าเลื่อมใสเป็นบูรพาจารย์ของวัดนี้

เจ้าอาวาสต่อมา คือ พระราชเมธีสมุทรเขตต์ (เจียง วณฺณสโร) ได้สร้างความเจริญแก่วัดสืบต่อมา นับเป็นบุญกุศลแก่ผู้สร้างวัดและพุทธศาสนิกชนทั้งหลาย ที่ร่วมกันอุปถัมภ์ค้ำชูวัดนี้ให้รอดปากเหยี่ยวปากกา และมารศาสนามาได้ มาช่วยสร้างความเจริญแก่ประเทศชาติทั้งในด้าน ศาสนา และการศึกษาของชาติ

ในอดีตกาลวัดเจริญสุขารามฯ มีความเจริญทางการศึกษามาก มีโรงเรียนปริยัติธรรมเปิดการสอนนักธรรมมาตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๖๘ พ.ศ. ๒๔๗๘ – ๒๔๙๙ ตั้งโรงเรียนฝึกหัดครูประกาศนียบัตรจังหวัดสมุทรสงคราม (เมื่อยุบโรงเรียนฝึกหัดครูแล้ว ได้นำไปรวมกับวิทยาลัยครูเพชรบุรี ปัจจุบันคือมหาวิทยาลัยราชภัฏจังหวัดเพชรบุรี) ผลิตครู ว. ครู ป. และครู ป.ม. ตั้งโรงเรียนประชาบาลและโรงเรียนมัธยมสามัญ (โรงเรียนเมธีชุณหะวันวิทยาลัย) โรงเรียนศึกษาผู้ใหญ่ ปัจจุบันยังมีโรงเรียนประถม โรงเรียนมัธยม และโรงเรียนพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์

วันที่ ๑๘ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๙๙ พระเมธีสมุทรเขตต์ เจ้าอาวาสได้ทำรายงานขอพระราชทานยกฐานะวัดราษฎร์เป็นพระอารามหลวง และได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ยกฐานะวัดเจริญสุขารามขึ้นเป็นพระอารามหลวง ชั้นตรี ชนิดวรวิหาร ตั้งแต่วันที่ ๑๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๐๐ ได้ประกอบพิธีเปิดป้ายนามที่ได้รับพระราชทานว่า “วัดเจริญสุขารามวรวิหาร” เมื่อวันที่ ๒๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๐๐ มีจอมพลผิน ชุณหะวัน เป็นประธาน ม.ล. ปิ่น มาลากุล รัฐมนตรีการกระทรวงศึกษาธิการ และกระทรวงวัฒนธรรม พร้อมด้วยข้าราชการ และผู้มีเกียรติจำนวนมากได้มาร่วมในพิธีนี้

สิ่งสำคัญของวัด ที่ควรชม และนมัสการ ได้แก่
๑. พระอุโบสถสวยงาม ขนาด ๓ ประตู ฝีมือประณีตน่าชม หน้าบันลวดลายสลักเป็นรูปพระนารายณ์ ๔ กร ทรงสุบรรณ
๒. พระประธานในพระอุโบสถพระนามว่า หลวงพ่อโต เป็นพระพุทธรูปศิลาแดง ปางมารวิชัย ขนาดหน้าพระเพลากว้าง ๑๗๘ เซนติเมตร สูงจากฐานรองประทับนั่ง ๒๐๘ เซนติเมตร เป็นพระพุทธรูปโบราณ นับถือกันว่าท่านศักดิ์สิทธิ์มากเดิมเป็นพระประธานในอุโบสถวัดร้างแห่งหนึ่ง ชื่อวัดหลุมดิน (วัดสุรชยาราม) ตำบลท่าแจ้ อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี พระอธิการอาจอดีตเจ้าอาวาสวัดนี้ได้อันเชิญมาประดิษฐานเป็นองค์พระประธานในพระอุโบสถ เป็นพระปฏิมากรขนาดใหญ่ และมีลักษณะงดงามมาก ทางวัดได้จัดให้มีงานนักขัตฤกษ์เป็นประจำทุกๆปี มีประชาชนเคารพนับถือมานมัสการสักการบูชา และปิดทองจำนวนมากมายทุกๆ ปี
๓. พระวิหารจัตุรมุข สร้างมาประมาณ ๓๐ ปี แล้ว สวยงามน่าชม หลังวิหารมีเจดีย์บรรจุอัฐิเจ้าอาวาสองค์แรก

การเดินทาง วัดเจริญสุขารามฯ เดินทางไปได้ทั้งทางบกและทางน้ำ อยู่ตรงประตูน้ำบางนกแขวก คลองดำเนินสะดวก ปัจจุบันการเดินทาง ทางบกจะสะดวกกว่า มีรถประจำทางเส้นทางหลวงชนบท ส.ส. ๖๐๐๒ ผ่านที่ว่าการอำเภอบางคนที – คลองบางคนที - อาสนวิหารพระแม่บังเกิด (โบสถ์คริสต์) – ข้ามคลองบางนกแขวก ประมาณ ๑ กิโลเมตร ทางเข้าวัดอยู่ขวามือปากทางมีป้อมตำรวจ

{ พระอุโบสถ }
สวยงาม ขนาด ๓ ประตู ฝีมือประณีตน่าชม หน้าบันลวดลายสลักเป็นรูปพระนารายณ์ ๔ กร ทรงสุบรรณ


เอกลักษณ์หนึ่งเดียวที่ไม่เหมือนใครของวัดเจริญสุขารามวรวิหาร คือ พระอุโบสถที่มีหลังคาสร้างเป็นรูปโค้งคล้ายประทุนเรือ


{ พระประธานในพระอุโบสถ }
พระนามว่า หลวงพ่อโต เป็นพระพุทธรูปศิลาแดง ปางมารวิชัย ขนาดหน้าพระเพลากว้าง ๑๗๘ เซนติเมตร สูงจากฐานรองประทับนั่ง ๒๐๘ เซนติเมตร เป็นพระพุทธรูปโบราณ นับถือกันว่าท่านศักดิ์สิทธิ์มากเดิมเป็นพระประธานในอุโบสถวัดร้างแห่งหนึ่ง ชื่อวัดหลุมดิน (วัดสุรชยาราม) ตำบลท่าแจ้ อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี พระอธิการอาจอดีตเจ้าอาวาสวัดนี้ได้อันเชิญมาประดิษฐานเป็นองค์พระประธานในพระอุโบสถ เป็นพระปฏิมากรขนาดใหญ่ และมีลักษณะงดงามมาก ทางวัดได้จัดให้มีงานนักขัตฤกษ์เป็นประจำทุกๆปี มีประชาชนเคารพนับถือมานมัสการสักการบูชา และปิดทองจำนวนมากมายทุกๆ ปี


{ พระวิหารจตุรมุข }
สร้างมาประมาณ ๓๐ ปีแล้ว สวยงามน่าชม


ปัจจุบันวัดเจริญสุขารามวรวิหารกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยว เนื่องจากพบระเบิดที่ฝ่ายสัมพันธมิตรทิ้งลงมาทางเครื่องบินเมื่อคราวสงครามโลกครั้งที่สองบริเวณหน้าวัด โดยวัดได้ดูแลและเก็บรักษาไว้