วัดมหาวนาราม หรือที่ชาวอุบลราชธานีเรียกกันติดปากว่า "วัดป่าใหญ่" เป็นวัดเก่าแก่และมีความสำคัญคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดอุบลราชธานี ตั้งอยู่ที่ถนนหลวง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองอุบลราชธานี

ประวัติความเป็นมา:

• ชื่อเดิม: เดิมวัดนี้มีชื่อว่า วัดป่าหลวงมณีโชติศรีสวัสดิ์
• การก่อสร้าง: สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2322 ในสมัยของ พระปทุมวรราชสุริยวงศ์ (เจ้าเมืองอุบลราชธานีคนแรก)
• ผู้สร้าง: ตามหลักศิลาจารึกที่พบในวัดระบุว่า สร้างหลังจากสร้างเมืองอุบลราชธานีได้ 41 ปี โดย พระพรหมวรราชสุริยวงศ์ (ท้าวทิศพรหม สุวรรณกูฏ) เจ้าเมืองอุบลราชธานีคนที่ 2
• ความสำคัญในอดีต: เป็นสำนักสงฆ์สำหรับปฏิบัติสมณธรรมและวิปัสสนากรรมฐานของชาวบ้านและประชาชนทั่วไป
• การเปลี่ยนชื่อ: ต่อมาในสมัย สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสฺโส) วัดบรมนิวาส ซึ่งเป็นพระมหาเถระชาวอุบลราชธานี ได้เปลี่ยนชื่อวัดเป็น วัดมหาวัน แต่ชาวบ้านยังคงนิยมเรียกว่า วัดป่าใหญ่ ในปี พ.ศ. 2488 สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ได้เปลี่ยนชื่อวัดอีกครั้งเป็น วัดมหาวนาราม ซึ่งเป็นชื่อที่ใช้เป็นทางการมาจนถึงปัจจุบัน

สิ่งสำคัญภายในวัด:
• พระเจ้าใหญ่อินทร์แปลง (หรือ อินแปง): เป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดอุบลราชธานี เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะแบบล้านช้าง มีพุทธลักษณะงดงามและศักดิ์สิทธิ์ ตามตำนานเล่าว่าไม่ใช่คนธรรมดาสร้าง แต่เป็นพระอินทร์แปลงกายมาสร้างให้

• พระบรมสารีริกธาตุและพระอรหันตธาตุ: ในปี พ.ศ. 2567 วัดมหาวนารามเป็นสถานที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุของพระโคตมพุทธเจ้า และพระอรหันตธาตุของพระอัครสาวก (พระสารีบุตรและพระมหาโมคคัลลานะ) ที่รัฐบาลไทยอัญเชิญมาจากประเทศอินเดีย

• จารึกประวัติศาสตร์: ภายในวัดเป็นแหล่งรวมจารึกประวัติศาสตร์ที่สำคัญของเมืองอุบลราชธานีถึง 7 หลัก

• พระอารามหลวง: วัดมหาวนารามได้รับการยกฐานะเป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ เมื่อปี พ.ศ. 2521 และต่อมายกเป็นพระอารามหลวงชั้นสามัญ

ความสำคัญปัจจุบัน:
• เป็นวัดสำคัญและเก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งของจังหวัดอุบลราชธานี
• เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง คือ พระเจ้าใหญ่อินทร์แปลง ที่ประชาชนเคารพศรัทธา
• เป็นศูนย์กลางในการประกอบพิธีกรรมทางศาสนาและกิจกรรมต่างๆ ของชาวอุบลราชธานี
• เป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมและศาสนาที่สำคัญ

ความเกี่ยวข้องกับหลวงปู่ชา สุภัทโท:
ถึงแม้ว่า หลวงปู่ชา สุภัทโท จะเป็นผู้ก่อตั้งและจำพรรษาหลักอยู่ที่ วัดหนองป่าพง ในอำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี แต่ท่านก็มีความเกี่ยวข้องกับวัดมหาวนารามด้วยเช่นกัน โดยในอดีต พระครูนวกรรมโกวิท (นาค ภูริปญฺโญ) ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสวัดมหาวนารามรูปหนึ่ง ก็เป็นลูกศิษย์ที่สำคัญของหลวงปู่ชา

วัดมหาวนารามจึงเป็นวัดที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ ศิลปะ และจิตใจของชาวอุบลราชธานี เป็นสถานที่ที่ผู้คนนิยมมาสักการะบูชาและศึกษาเรียนรู้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น

• พระเจ้าใหญ่อินทร์แปลง (หรือ อินแปง): เป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดอุบลราชธานี เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะแบบล้านช้าง มีพุทธลักษณะงดงามและศักดิ์สิทธิ์ ตามตำนานเล่าว่าไม่ใช่คนธรรมดาสร้าง แต่เป็นพระอินทร์แปลงกายมาสร้างให้


• พระบรมสารีริกธาตุและพระอรหันตธาตุ: ในปี พ.ศ. 2567 วัดมหาวนารามเป็นสถานที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุของพระโคตมพุทธเจ้า และพระอรหันตธาตุของพระอัครสาวก (พระสารีบุตรและพระมหาโมคคัลลานะ) ที่รัฐบาลไทยอัญเชิญมาจากประเทศอินเดีย