วัดชุมพลนิกายารามราชวรวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดราชวรวิหาร ตั้งอยู่ที่หัวเกาะบางปะอิน ตำบลบ้านเลน อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ติดต่อกับเขตอุปจาระพระราชวังบางปะอิน มีอาณาเขตติดกับพระราชวังบางปะอิน

อยู่บริเวณหัวเกาะตรงสะพานข้ามไปยังสถานีรถไฟบางปะอิน ตำบลบางเลน ด้านเหนือติดกับพระราชวังบางปะอิน ด้านตะวันตกติดกับแม่น้ำเจ้าพระยา

วัดนี้จึงเป็นอีกวัดที่มีทัศนียภาพงดงามน่าชม สันนิษฐานว่าสร้างโดยพระเจ้าปราสาททองในสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี เมื่อปีวอก พ.ศ. 2175 ตรงบริเวณที่เป็นเคหสถานเดิมของพระราชชนนีของพระองค์ วัดแห่งนี้ได้รับการบูรณะในยุครัตนโกสินทร์สมัยรัชกาลที่ 4 และ 5 จนมีอาคารต่าง ๆ ดังเช่นที่ปรากฏในปัจจุบันนี้

สิ่งที่น่าสนใจภายในวัดแห่งนี้คือพระอุโบสถหลังงาม ภายในประดิษฐานพระประธานเป็นพระพุทธรูปหินทรายปูนปั้นถึง 7 องค์ ซึ่งนับว่าเป็นคติการประดิษฐานพระประธานที่แปลกไปจากที่อื่น ได้แก่ พระวิปัสสีสิขี เวสสภู กกุสันธะ โกนาคมนะ กัสสปะ และโคตมะ พร้อมด้วยพระสาวกอีก 4 องค์ นอกจากนี้ยังมีประติมากรรมภิกษุณีครองจีวรมิดชิด ซึ่งหาดูได้ยาก รวมถึงพระศรีอาริยะเมตไตรโพธิสัตว์เป็นพระพุทธรูปทรงเครื่องประดิษฐานอยู่ที่ด้านหน้าพระอุโบสถ

ภายในพระอุโบสถปรากฏภาพเขียนพระพุทธประวัติของพระพุทธเจ้าทั้ง 7 พระองค์ ที่ฝาผนังทุกด้านอย่างงดงาม แม้จะได้รับการดูแลอย่างดี แต่ด้วยกาลเวลาผ่านไปภาพเขียนส่วนหนึ่งก็ได้ลบเลือนไปบ้างแล้ว และที่บานประตูมีภาพวาดของเครื่องบูชาแบบจีนซึ่งต่างจากวัดอื่น ๆ ซึ่งมักวาดภาพของทวารบาลนั่นเอง ไม่เพียงเท่านั้น

วัดแห่งนี้ยังมีพระเจดีแบบย่อมุมไม้สิบสองศิลปะแบบอยุธยาให้ได้ชม ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุรอให้ผู้ไปเยี่ยมเยือนได้มาสักการะ หากใครได้มาเยือนอยุธยาคงจะต้องรู้สึกเสียดายไม่น้อยหากไม่ได้มาชมวัดชุมพลนิกายาราม เพราะนอกจากจะได้ชมศิลปะของสถาปัตยกรรมแบบอยุธยาผสมผสานกับแบบรัตนโกสินทร์แล้ว ยังจะได้เรียนรู้คติต่าง ๆ ที่แปลกไปจากวัดอื่น ๆ อีกด้วย

{ พระอุโบสถ }


{ พระประธาน }
เป็นพระพุทธรูปหินทรายปูนปั้นถึง 7 องค์ ซึ่งนับว่าเป็นคติการประดิษฐานพระประธานที่แปลกไปจากที่อื่น ได้แก่ พระวิปัสสีสิขี เวสสภู กกุสันธะ โกนาคมนะ กัสสปะ และโคตมะ พร้อมด้วยพระสาวกอีก 4 องค์


พระศรีอาริยะเมตไตรโพธิสัตว์เป็นพระพุทธรูปทรงเครื่องประดิษฐานอยู่ที่ด้านหน้าพระอุโบสถ


พระเจดีแบบย่อมุมไม้สิบสองศิลปะแบบอยุธยา ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ