"ทางแห่งความหลุดพ้น"

" .. เจ้าประคุณสมเด็จฯ มักจะกล่าวกับสานุศิษย์ทั้งหลายอยู่เสมอว่า "ชีวิตมนุษย์อยู่ได้ไม่ถึงหนึ่งร้อยปีก็ต้องตายและถูกหามเข้าป่าช้า" ดังนั้นจึงควรประพฤติปฏิบัติอยู่ใน ..

- ศีล
- สมาธิ
- ปัญญา

เพื่อให้หลุดพ้นจากสังสารวัฏ ท่านเปรียบเทียบว่า "มนุษย์อาบน้ำชำระกายวันละสองครั้ง" เพื่อกำจัดเหงื่อไคลสิ่งโสโครกที่เกาะร่างกาย "แต่ไม่เคยคิดจะชำระจิตให้สะอาดแม้เพียงนาที"

ด้วยเหตุนี้ "ทำให้จิตใจของมนุษย์ยุคปัจจุบันเศร้าหมองเคร่งเครียดและดุดัน" ก่อให้เกิดปัญหาความพิการในสังคม ความแก่งแย่งชิงดีชิงเด่นกัน จนกระทั่งเกิดความขัดแย้ง และกลายเป็นสงครามมนุษย์ฆ่ามนุษย์ด้วยกัน

ขอให้ท่านได้พิจารณาไตร่ตรองให้จงดีเถิดว่า "ร่างกายของเรานี้ไฉนจึงต้องชำระทุกวันทั้งเช้าและเย็น" จะขาดเสียไม่ได้ ทั้งที่หมั่นทำความสะอาดอยู่เป็นนิจ แต่ยังมีกลิ่นไม่น่าอภิรมย์ออกมา แม้จะพยายามหาของหอมมาทาทับ ก็ปกปิดกลิ่นนั้นไม่ได้

ใจของเราล่ะ ซึ่งเป็นใหญ่กว่าร่างกาย เป็นผู้สั่งบัญชางานให้กายแท้ ๆ "มีใครเอาใจใส่ชำระสิ่งสกปรกออกบ้าง" ตั้งแต่เล็กจนเติบโตเป็นผู้ใหญ่ มันสั่งสมสิ่งไม่ดีไว้มากเพียงใด หรือว่ามองไม่เห็น จึงไม่มีความจำเป็นที่จะต้องทำความสะอาดหรือ ? .. "

"ธรรมะบูชาพระสุปฏิปันโน"
สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) พรหมรังสี