เรื่องที่ ๔๓ : ค่าของคน ( ๓ )
โดย : พระอาจารย์ ไพเราะ ฐิตสีโล วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ กรุงเทพมหานคร

ต่อจากหัวข้อว่า : เกิดเป็นคนต้องทำที่พึ่งให้กับตัวเอง

1. การทำตนให้เป็นอิสระ
การดำเนินชีวิตอยู่ในโลก ต้องไม่ติดโลกธรรม คือ มีอะไรให้เป็น เป็นอะไรเป็นให้เป็น ได้ อะไรได้ให้เป็น แล้วชีวิตจะไม่เป็นทุกข์ ต้องรู้จักโลกธรรมโดยถ่องแท้ด้วยว่า….

มีลาภ - เสื่อมลาภ
มียศ - เสื่อมยศ
มีสรรเสริญ - มีนินทา
มีสุข - มีทุกข์

ต้องนึกอยู่เสมอว่า…

วันนี้รุ่ง พรุ่งนี้ร่วง ดวงไม่แน่
วันนี้แย่ พรุ่งนี้ยัง กลับดังได้
วันนี้ดัง พรุ่งนี้ดับ กลับเปลี่ยนไป
โปรดจำไว้ ทุกชีวิต อนิจจัง…

ชีวิตจะเป็นอิสระได้จะต้องไม่ยึดติด ไม่ฝืนโลก แต่ฝืนใจ..เมื่อประสบกับทุกสิ่งทั้งดี และร้าย ต้องทำใจให้นิ่ง…ผู้นิ่งเป็นผู้ชนะ ผู้ละเป็นผู้บรรลุ ไม่นิ่งก็ไม่ชนะ ไม่ละก็ไม่บรรลุ..และตรงนี้ก็มีคำกลอนสอนใจไว้น่าฟังว่า…

อันสุขทุกข์ อยู่ที่ใจ มิใช่หรือ
ถ้าใจถือ ก็เป็นทุกข์ ไม่สุขใส
ถ้าไม่ถือ ก็เป็นสุข ไม่ทุกข์ใจ
เราอยากได้ ความสุข หรือทุกข์กัน

ดังนั้น คนจะมีค่า มีราคา เป็นเกียรติยศ บริวาร และอิสริยศได้ ก็ต้องดำเนินชีวิตดังกล่าวข้างต้นมาโดยลำดับ และจะต้องทำหน้าที่ของตนให้สมบูรณ์ดังคำพูดว่า…

หน้าที่คือ ชีวิต
แม้น้อยนิดควรรักษา
หน้าที่นั้นสำคัญกว่าหน้าตา
หน้าที่พาชีวิตรอดและปลอดภัย

อีกบทหนึ่งว่า..

หน้าที่ดี ก็มีหน้า ชูราศรี
หน้าตาดี แต่ขี้เกียจ คนเหยียดหยาม
หน้าที่นั้น สำคัญกว่า คนหน้างาม
หน้าตาดี หน้าที่ทราม ไม่งามเลย

อีกบทหนึ่งว่า…

หน้าสวยสม คมสัน หมั่นสอดส่อง
หน้าที่สอง ต้องรักษา คือหน้าที่
หน้าทั้งสอง ต้องรักษา อย่าราคี
สองหน้านี้ ต้องรักษา อย่ารู้คลาย

ดังนั้น คนทุกคน…" ต้องรักษาหน้าที่ให้ดีกว่ารักษาที่หน้า "

ค่าของคน จะเกิดความสำเร็จได้ดังใจปอง จะต้องปฏิบัติ ดังนี้
1. พอใจในหน้าที่
2. ทำดีไม่ย่อท้อ
3. เอาใจใส่จดจ่อ
4. พิจารณาความพอดี