"เมตตากรุณา ที่ผิด"

" .. เมตตาขาดอุเบกขาก็ผิด กรุณาขาดอุเบกขาก็ผิด มุทิตาขาดอุเบกขาก็ผิด "เมตตากรุณาที่ผิด" ก็เช่น "ปรารถนาให้เขาเป็นสุข พยายามช่วยให้พ้นทุกข์เต็มกำลังความสามารถ เมื่อทำไม่ได้ดังปรารถนาก็เป็นทุกข์ เพราะไม่วางอุเบกขา" เช่นนี้แหละผิด

แต่ถ้าทำเต็มสติปัญญาความสามารถโดยควรแล้ว "แม้ไม่เกิดผลดังปรารถนา ก็วางอุเบกขาเสียได้ ไม่เร่าร้อนด้วยความปรารถนาต้องการจะให้สมมุ่งหมาย" เช่นนี้ก็เป็นเมตตากรุณาที่ไม่ผิด ที่ถูก

มุทิตา ความพลอยยินดีด้วยก็เช่นกัน "มุทิตาที่ผิด ก็เช่น ไปพลอยยินดีด้วยกับ การได้การถึง ที่ไม่สมควรทั้งหลาย" การได้การถึงที่ผิดที่ไม่ชอบเช่นนั้น "ผู้มีมุทิตาที่แท้จริงในพรหมวิหาร จะวางใจเป็นกลางวางเฉยอยู่ได้ด้วยอุเบกขา" ไม่เข้าไปเกี่ยวข้องแม้ด้วยมุทิตา .. "

แสงส่องใจ ๓ ตุลาคม ๒๕๒๖
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช พระองค์ที่ ๑๙