สมัยหนึ่งเมื่อครั้งที่พระอรหันต์ยังคงมีมากอยู่ในชมพูทวีป ครานั้นมีคหบดีผู้หนึ่งเขามีใจเลื่อมใสในบวรพระพุทธศาสนาเป็นอย่างยิ่ง ทุกๆต้นเดือนแลกึ่งเดือนเขาจักนินมต์พระเรวตะเถระให้มาฉันอาหารที่บ้านอยู่เป็นประจำ คหบดีผู้นี้มีธิดาอยู่สองนาง คนโตชื่อภัททา ส่วนคนน้องชื่อ สุภัททา ทุกครั้งที่ว่างจากกิจเขามักจักเรียกบุตรสาวทั้งสองเข้ามาอบรมอยู่เสมอว่า “ ลูกเอ๋ย! เว้นจากพระพุทธ พระธรรม แลพระสงฆ์แล้ว ที่พึ่งอย่างอื่นพวกเจ้ามิอาจถือเป็นที่ฝากเป็นฝากตายได้ ขอเจ้าทั้งสองจงเป็นผู้เจริญในธรรมเถิด ”

ภัททาพี่สาวเป็นหญิงฉลาด แม้จักจดจำคำพูดของบิดาได้ แต่ก่อนจักปฏิบัตินางมักใช้ปัญญาพิจารณาไตร่ตรองก่อนเสมอ จากนั้นจึงค่อยทำไปตามความคิดตน ส่วนสุภัททาคนน้องนั้นมิได้มีปัญญาเท่าพี่ แต่ว่าเป็นคนหัวอ่อน นางไม่เคยเคลือบแคลงหรือสงสัยในคำสอนบิดาแม้แต่น้อย เมื่อถึงวัยอันควรภัททาพี่สาวก็ได้แยกเรือนไปสู่ตระกูลสามีซึ่งมีบ้านเรือนตั้งอยู่ที่ยังอีกตำบลหนึ่ง ปล่อยสุภัททาน้องสาวให้อยู่กับบิดาและบ่าวไม่กี่คน

เมื่อแยกเรือนมาภัททาพี่สาวก็ใช้ชีวิตร่วมกับสามีอย่างมีความสุขเรื่อยมา แต่ผ่านไปหลายปีนางก็ยังไม่มีทีท่าว่าจะให้ทายาทแก่เขาได้ ดังนั้นจึงรู้สึกกังวลขึ้นมา ( สมัยนั้นการที่ภรรยาไม่อาจมีบุตรให้สามีได้ถือเป็นข้อบกพร่องอย่างใหญ่หลวง ) จนวันหนึ่งนางได้ตัดสินใจเด็ดขาด เดินเข้าไปหาสามีพร้อมกับบอกเขาว่าขอให้เขารับเอาน้องสาวของนางมาอยู่ด้วย เผื่อบางทีน้องของนางอาจจักให้กำเนิดทายาทแก่เขาได้ สามีพอฟังก็มิได้โต้แย้งอันใด เต็มใจรับน้องภรรยามาเป็นภรรยาเพิ่มอีกคน (ไม่ทราบผู้อ่านที่เป็นบุรุษมีใจกว้างเท่านี้หรือเปล่า?) ดังนั้นเช้ารุ่งขึ้นนางจึงไปตกลงว่าจ้างช่างให้มาปลูกเรือนเพิ่มขึ้นอีกหลังเพื่อเตรียมรอไว้สำหรับน้องสาว พอเรือนเสร็จก็ไปรับเอาน้องมาอยู่ด้วย

ฝ่ายสุภัททาคนน้องหลังจากพี่สาวแยกเรือนไป นางก็รับหน้าที่ดูแลบิดาแต่เพียงลำพัง ผ่านไปไม่นานบิดาก็มาพลันละสังขารไปอีก ทิ้งนางให้อยู่กับบ่าวไม่กี่คน ดังนั้นพอพี่สาวมาชวนไปอยู่ด้วยนางซึ่งไม่มีภาระใดจักต้องดูแลอีก จึงตกปากรับคำทันที

หลังจากมีน้องมาอยู่ภัททาผู้พี่ก็มักจะไปยังเรือนน้องสาวอยู่เป็นประจำ เพื่อคอยอบรมสั่งสอนน้องมิให้ประมาทในบุญดุจดั่งเช่นที่บิดาเคยทำ นางมักจักกล่าวกับสุภัททาว่า “ สุภัททาน้องพี่ ชีวิตคนใช่ว่าจักยืนยาวไปเสียเมื่อไหร่ ดูบิดาเป็นตัวอย่างเถิด หากเจ้าปรารถนาสมบัติในเทวโลกแล้ว ก็ขอจงหมั่นประกอบกองบุญให้มากเข้าไว้ บุญที่เจ้าทำไว้ดีแล้วเมื่อถึงคราวที่เจ้าละสังขาร บุญนี้จักช่วยให้เจ้าเข้าสู่ดินแดนแห่งเทวภูมิ ได้! ”

สุภัททาผู้น้องเมื่อฟังคำเตือนของพี่สาวบ่อยเข้าๆ ในที่สุดนางก็เกิดจิตปรารถนาอยากจักถวายทานเหมือนพี่บ้าง จึงใช้ให้บ่าวไปนิมนต์พระเรวตะมาฉันอาหารที่ยังเรือนตน ฝ่ายพระเถระเมื่อรับนิมนต์ก็ปรารถนาจักยังกุศลให้เกิดแก่เจ้าภาพโดยยิ่ง จึงไปชวนเพื่อนภิกษุมาด้วยอีก ๗ รูป แต่ละรูปล้วนเป็นพระอรหันต์แล้วทั้งสิ้น หวังจักให้เจ้าภาพได้ถวายทานในรูปของสังฆทาน อันจักก่อให้ เกิดอานิสงส์อย่างอเนกอนันต์แก่ตัวเจ้าภาพเอง

เมื่อพระคุณเจ้ามาถึงสุภัททาน้องสาวเห็นท่านไม่ได้มาเพียงลำพัง แต่มีเพื่อนภิกษุมาด้วย ก็ให้ปลาบปลื้มดีใจเป็นอย่างยิ่ง รีบสั่งบ่าวไพร่ให้ไปนำอาสนะมาปูเพิ่ม ส่วนนางก็รีบลงจากเรือนไปต้อนรับพระคุณเจ้าด้วยตนเอง หลังจากถวายทานแล้วนางก็รู้สึกว่าจิตใจของนางนั้นเกิดปีติขึ้นมาอย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน ดังนั้นพอมีโอกาสนางจึงมักให้บ่าวไปนิมนต์พระเรวตะพร้อมเพื่อนภิกษุมาฉันอาหารที่เรือนอยู่เป็นประจำ
ฝ่ายภัททาผู้พี่ แม้จะคอยพร่ำเตือนน้องมิให้ประมาทในบุญ ทว่าตนเองกลับไม่เคยได้มีโอกาสถวายสังฆทานเหมือนดั่งน้องสาวเลย แม้แต่เพียงครั้งเดียว!

กาลเวลาไม่เคยหยุดนิ่ง ทุกสรรพสิ่งล้วนเกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วก็ดับไป จักหาสิ่งใดจีรังยั่งยืนไม่มี หลังจากสองศรีพี่น้องคู่นี้หมดสิ้นอายุขัยบนโลกมนุษย์แล้ว ปรากฏภัททาพี่สาวได้ไปอุบัติบนแท่นบรรทมของท่านท้าวโกสีย์ ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ส่วนสุภัททาผู้น้องได้มาอุบัติเป็นเทพเจ้าผู้มีสิริโฉมโสภา มีรัศมีรุ่งเรืองตระการตา อยู่บนเมืองฟ้าชั้นนิมมานรตีภูมิ(สวรรค์ชั้นที่๕)

เทพเจ้าสุภัททาครั้นอุบัติเป็นเทพเรืองฤทธิ์ก็ให้สงสัยในบุพกรรมของตนเสียยิ่งนัก ว่าเคยทำกุศลอันใดไว้ฤา ไฉนจึงครองทิพสมบัติที่แสนวิจิตรโอฬารอันมีปราสาททองคำเป็นอาทิ มีข้าทาสเป็นนางฟ้านับพันคอยปรนนิบัติรับใช้ นอกจากนั้นยังเปี่ยมด้วยศักดานุภาพแลฤทธานุภาพเหนือเทพทั่วไปอีกต่างหาก จึงกำหนดจิตดู ทันใดก็ทราบว่าสมบัติทิพย์เหล่านี้ล้วนเกิดจากบุญที่ตนได้เคยถวายสังฆทานแด่พระ เรวตะเถระแลเพื่อนภิกษุเอาไว้โดยมีพี่สาวเป็นผู้ชี้นำนั่นเอง ดังนั้นด้วยความสำนึกในบุญคุณพี่สาว เทพเจ้าสุภัททาจึงลงจากนิมมานรตีภูมิมายังไพชยนต์ปราสาทของท่านท้าวสักกะทันใด

ขณะนั้นนางฟ้าภัททากำลังเพลิดเพลินอยู่ในปราสาท จู่ๆเห็นเทพรุ่งเรืองไปด้วยรัศมีเกินเทพองค์ใดในตาว-ติงสาเดินเข้ามาหา ก็ให้ประหลาดใจ จึงร้องถามไป “ ข้าแต่ท่านผู้ทรงศักดานุภาพแลบุญญานุภาพอันประมาณมิได้ ตัวท่านนั้นโอภาสไปด้วยรัศมีประดุจพระอาทิตย์ยามเที่ยง มียศแลศักดิ์ยิ่งกว่าเทพองค์ใด! ข้าพเจ้ามิเคยเห็นท่านมาก่อน ทำไฉนจึงจักทราบนามของท่านฤา? ” เทพเจ้าสุภัททาพอฟังนางฟ้าพี่สาวถามจึงตอบไปว่า “ ดูก่อนนางฟ้าผู้งดงาม เรามีนามว่าสุภัททาเทพเจ้า เมื่อครั้งเป็นมนุษย์เราเคยเป็นน้องสาวท่าน แลท่านก็คอยพร่ำสอนเรามิให้ประมาทในบุญ ซึ่งเราก็ได้ปฏิบัติตามด้วยดีเสอมมา หลังจากตายจากมนุษย์ด้วยอานิสงส์แห่งบุญที่ทำไว้ จึงนำให้เราไปอุบัติเป็นเทพธิดาอยู่บนนิมมานรตีภูมิ ซึ่งเป็นดินแดนอันไกลโพ้น ห่างจากที่อยู่ของท่านเป็นระยะทางอันประมาณมิได้ ด้วยความสำนึกในบุญคุณของนางฟ้าพี่สาว เราจึงลงจากภูมิที่อยู่มาเยี่ยมท่าน ก็ด้วยสาเหตุนี้แล”

หลังจากบอกกล่าวเท้าความกันแล้ว เทพกัญญาทั้งสองก็สนทนากันถึงบุญที่ทำเมื่อครั้งยังเป็นมนุษย์ นางฟ้าภัททาคาดไม่ถึงว่าอานิสงส์ของการถวายสังฆทานนั้นจักให้ผลได้อย่างอเนกอนันต์ถึงเพียงนี้ พอฟังเทพเจ้าน้องสาวเล่าจบนางก็ถึงกับรำพึงรำพันออกมา “ ดูก่อนสุภัททาน้องพี่ แต่ก่อนพี่มิรู้เลยว่าการถวายสังฆทานนั้นจักมีอานิสงส์มากมายถึงปานนี้! บัดนี้พี่รู้แล้ว หากแม้นชาติหน้าฉันใดพี่ได้กลับไปเกิดเป็นมนุษย์อีก พี่จักขอขจัดเสียซึ่งความตระหนี่ทั้งปวง แลจักขอถวายแต่สังฆทานอยู่ทุกเมื่อเชื่อวันทีเดียว! ”

หลังจากสนทนากันพอสมควรแก่เวลา เทพเจ้าสุภัททาก็อำลานางฟ้าพี่สาวกลับยังที่อยู่แห่งตน และก็ใช้ชีวิตอยู่บนนิมมานรตีภูมิอย่างมีความสุขเรื่อยมา ตราบจนกระทั่งทุกวันนี้.


สืบ ธรรมไทย