ธรรมะ โดย พระอาจารย์ชยสาโร/ Dhamma by Ajahn Jayasaro

"นักการศึกษาพบว่าหากจะนำเสนอแนวคิดใหม่ๆ ให้ผู้เรียน ถ้าก่อนสอนให้ทำแบบทดสอบที่ต้องใช้ความรู้ใหม่ จะช่วยให้การเรียนรู้ดีขึ้น ความพยายามและความรู้สึกว่าไม่ได้ดั่งใจขณะทำข้อสอบจะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจและจดจำความรู้ใหม่ได้ดีขึ้น เมื่อได้เรียนเรื่องนั้นในภายหลัง การให้ผู้เรียนปลุกปล้ำกับปัญหาที่ซับซ้อนเกินขีดความสามารถในปัจจุบัน มีศัพท์ทางการศึกษาเรียกว่า ‘การดิ้นรนทำสิ่งยากเพื่อมุ่งประสิทธิผล’ (productive struggle)

ผู้ศึกษาธรรมะย่อมคุ้นเคยกับการดิ้นรนทำสิ่งยากนี้เป็นอย่างดี แม้ว่าจะมีลักษณะต่างกันอยู่บ้าง เราคงไม่จำเป็นต้องศึกษาหลักการที่ยุ่งยากซับซ้อนขึ้นเรื่อยๆ แต่เนื่องจากความเข้าใจถ่องแท้ในหลักธรรมสำคัญๆ จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อจิตตั้งมั่นและผ่องใสเพียงพอ การที่ยังขาดความช่ำชองในการพิสูจน์หลักธรรมแต่ก็ต้องดิ้นรนศึกษา ย่อมทำให้เกิดภาวะอึดอัดคับข้องใจ อย่างไรก็ตาม ภาวะเช่นนี้หาได้สูญเปล่าไม่

หากหมั่นพิจารณา ‘ไตรลักษณ์’ ซ้ำแล้วซ้ำเล่า แม้จะยังไม่เข้าใจดีพอ เราจะสร้างอุปนิสัยและความเคยชินอันจะมีส่วนช่วยให้เกิดความเข้าใจแจ่มแจ้งในที่สุด"

ธรรมะคำสอน โดย พระอาจารย์ชยสาโร
แปลถอดความ โดย ปิยสีโลภิกขุ