เรื่องบุญบาปคุณโทษ คนเราก็รู้พอสมควร อะไรถูกอะไรผิด อะไรควรอะไรไม่ควรก็รู้อยู่ ทว่าปัญหาอยู่ตรงที่ว่าเราชอบลืมความรู้ ลืมความฉลาด เมื่อมีอารมณ์ ปัญหาคนอื่น ปัญหาเราที่ไม่กระทบผลประโยชน์ส่วนตัว หรืออัตตา หรือศักดิ์ศรีตัวเอง ก็พอไปได้ แต่เมื่อไหร่กิเลสครอบงำจิต พอมีอารมณ์น้อยใจ เสียใจ กลัว กังวล โมโห อิจฉา เป็นต้น ยึดอำนาจจิต เข็มทิศภายในก็หายไปเลย ในเวลานั้นฉลาดเท่าไหร่เราก็โง่ได้ แล้วโง่ง่าย

สรุปแล้วว่า คนเราส่วนใหญ่ฉลาด เว้นแต่เวลาที่โง่ งานชีวิตที่สำคัญมากอย่างหนึ่งที่เราต้องรับผิดชอบ จึงอยู่ที่การฝึกป้องกันความรู้ ความฉลาดของเรา ไม่ปล่อยให้กิเลสบีบบังคับใจเราให้เกิดภัยพิบัติ

พระอาจารย์ชยสาโร