"มีเรื่องขำขันล้อเลียนความงมงายทางศาสนาเล่ากันว่า ศาสดาคนหนึ่งรำคาญเหล่าสาวกที่คอยติดตามไปทุกหนทุกแห่ง จึงบอกว่า “พวกเจ้าไม่ต้องมาตามเราหรอก และไม่ต้องไปตามใครหน้าไหนทั้งนั้น พวกเจ้าต้องรู้จักคิดด้วยตนเอง พวกเจ้าทุกคนเป็นตัวของตัวเอง” ฝูงชนที่รายล้อมตะโกนตอบว่า “ใช่ พวกเราทุกคนเป็นตัวของตัวเอง” ศาสดาตะเบ็งเสียงต่อไปว่า “พวกเจ้าทุกคนแตกต่างกัน” ฝูงชนก็ตะเบ็งเสียงตอบ “ใช่ พวกเราทุกคนแตกต่างกัน” เงียบไปสักครู่ก็ได้ยินเสียงค้านดังขึ้นเสียงหนึ่งว่า “ข้าไม่แตกต่าง”

เรื่องนี้ทั้งชวนขันและชวนคิด ฝูงชนปฏิเสธความเป็นตัวของตัวเองด้วยการยืนยันความเป็นตัวของตัวเอง มีเพียงผู้เดียวที่แข็งขืนยืนยันความเป็นตัวของตัวเองด้วยการปฏิเสธว่าไม่ใช่

แท้จริงแล้ว ความย้อนแย้งในเรื่องนี้คือ ยิ่งคิดด้วยตนเองมากขึ้น ยิ่งพิจารณาชีวิตจิตใจลึกซึ้งขึ้น ความเป็นตัวของตัวเราก็ยิ่งลดลง หาได้เพิ่มขึ้นไม่ ผู้ปฏิบัติธรรมพิจารณาทบทวนความเป็นจริงซ้ำแล้วซ้ำเล่าว่า สัตว์ทั้งหลายล้วนเป็นเพื่อนเกิดแก่เจ็บตายทั้งหมดทั้งสิ้น และสัตว์ทั้งหลายล้วนรักสุขเกลียดทุกข์ด้วยกันทั้งนั้น การพิจารณาแบบนี้ทำให้เราทลายสิ่งขวางกั้นที่แยกเราจากผู้อื่น

ยิ่งเราคลายความยึดมั่นถือมั่นในกายและอารมณ์ทางจิตที่เกิดดับๆ ไม่หยุดหย่อน เราจะยิ่งแสวงหาความหมายและเป้าหมายชีวิตในแง่ที่เราต่างจากผู้อื่นน้อยลง

ยิ่งประเมินคุณค่าของชีวิตในแง่ที่เราต่างจากผู้อื่นน้อยลง สุขภาพจิตของเราก็จะยิ่งดีขึ้น"

ธรรมะคำสอน โดย พระอาจารย์ชยสาโร