พระอาจารย์ลี ธมฺมธโร
วัดอโศการาม
อ.เมือง จ.สมุทรปราการ



ร่างกายของคนเรานี้ก็เปรียบเหมือนภูเขาลูกหนึ่งซึ่งมีธาตุอยู่หลายชนิด คือ แร่ธาตุทอง ธาตุเงิน และเพชรก็ย่อมฝังอยู่ในก้อนหินนั้นเรียกว่า อสังคตธาตุ แล้วส่วนต้นไม้บ้าง ดินบ้าง หินบ้าง เหล่านี้ก็เป็นสังขตธาตุซึ่งเป็นที่อาศัยของคนและสัตว์ต่างๆเช่น ฝูงลิง ค่าง ช้าง เสือ นี้เป็นต้น ส่วนแร่ธาตุทองเงินนั้นย่อมไม่ใช่เป็นที่อาศัยของสัตว์เหล่านี้ เหตุนั้นถ้าพวกเราเหล่าพุทธบริษัททำตัวให้เป็นลิงเป็นค่างเป็นช้างเป็นเสือเหล่านี้แล้ว เราทั้งหลายก็จะได้พบเห็นแต่ต้นไม้ใบหญ้าและก้อนดินก้อนหินเท่านั้น จะไม่มีโอกาสพบกับแร่ธาตุเงินทองซึ่งเป็นของมีค่าเลย


- เหตุนั้นจงอย่าทำตนของตนให้เป็นเหมือนลิงเหมือนค่าง ที่ว่าเป็นลิงเป็นค่างนั้นก็คือ ทำอะไรจับๆจดๆไม่เป็นหลักเป็นแหล่ง จะอยู่ไหนก็ไม่แน่นอน จะกินที่ไหนก็ไม่เป็นที่เป็นทาง ซัดเซพเนจรไปตามเรื่องตามราว เที่ยวห้อยโหนโยนตัวไปในที่ต่างๆนี้ก็ได้แก่ ใจของคนเราที่ไม่มีหลักไม่มีสมาธิ เที่ยวคิดซอกแซกไปในเรื่องราวอดีต อนาคตและสัญญาอารมณ์ต่างๆไม่มีเวลาหยุดนิ่งอยู่กับที่ได้ นี่เป็นลักษณะของพวกลิง พวกค่าง

- ไม่ทำตนให้เหมือนกับเสือก็คือ เสือโคร่งนั้นลักษณะของมันมีความเหี้ยมโหดดุร้าย ได้แก่ความโกรธของมนุษย์ที่เกิดขึ้นในดวงจิตแล้วก็ย่อมจะแผลงฤทธิ์ออกมาเป็นเหตุให้กลบเสียซึ่งความดีของตน

- ส่วนช้างนั้น ลักษณะของมันได้แก่บุคคลซึ่งชอบฟังแต่คำสรรเสริญเยินยอ ไม่ชอบคำตำหนิติเตียน เวลาทำชั่วถูกเขาติก็โกรธ ไม่ชอบใจ เวลาทำดีเขาชมเข้านิดก็แก้มตุ่ย นี่แหละเป็นลักษณะของช้าง

ฉะนั้นถ้าเราพากันกำจัดลิง ค่าง ช้าง เสือ นี้เสียได้แล้วเราก็จะเป็นผู้เป็นคนขึ้น เมื่อเป็นดังนี้แล้วเราก็จะรู้สึกว่า ภุเขาลูกนั้นถ้าเราต้องการของสูงๆเราก็จะได้ของสูง ถ้าเราปรารถนาของต่ำๆเราก็จะได้ของต่ำ แล้วเราก็จะได้ขนสมบัติต่างๆจากภูเขาลูกนั้นได้มากมาย เช่น แผ่นดินเราก็จะปราบเสียให้ราบทำเป็นไร่เป็นนา ก้อนหินเราก็จะนำมาสกัดและถลุงให้กลายเป็นเงินเป็นทอง ส่วนต้นไม้เราก็จะฟันให้เป็นฟืน หรือเผาเป็นถ่านหุงข้าว หรือจะใช้ทำเป็นไม้เป็นเสาปลูกบ้านปลูกเรือนอยู่ก็ได้ ประโยชน์ทั้งหลายนี้เราก็จะได้มาจากภูเขาลูกนั้นเป็นอันมากโดยอาศัยที่เราจะต้องมีความพากเพียร



ส่วนหนึ่งจากพระธรรมเทศนาหัวข้อ
"วิราคธรรม ๒ ก.ย พ.ศ. ๒๕๐๐"