คนโบราณเขาจึงสอนไว้ว่า
ตักน้ำใส่กระโหลก ชะโงกดูตัวเสียบ้าง
เพื่อจะให้รู้ว่าเราบกพร่องในแง่ใด
เสียหายในเรื่องอะไร ประมาทอย่างไร
จะได้รู้เนื้อรู้ตัว
ให้ดูกระจกบ่อยๆ
กระจกที่เป็นแว่นแก้วที่เขาทำขายนั้น
ดูได้แต่เพียงร่างกาย
แต่กระจกแว่นธรรมของพระพุทธเจ้านั้น
ดูให้ถึงจิตใจ...

เราต้องเอาธรรมะมาส่องดูจิตใจของเรา
ความคิดความนึก การเป็นการอยู่ในชีวิตประจำวันของเรา
ว่ามีอะไรไม่เหมาะไม่ควรมีอะไรควรจะปรับปรุงแก้ไข
มีอะไรควรจะทำให้ดีขึ้นไปกว่านี้
อันนี้จะต้องคิดบ่อยๆ
ถ้าคิดไว้บ่อยๆ แล้วรับรองว่าไม่ตกต่ำ
ชีวิตจะก้าวหน้าไปเรื่อยๆ
ฐานะการเงินการทอง การเป็นอยู่ก็จะเรียบร้อย ไม่บกพร่อง
เพราะเราเป็นผู้ไม่ประมาท อันนี้เป็นเรื่องสำคัญ
เรียกว่านึกถึง อดีตไว้

ทีนี้ตัวปัจจุบันเราจะนึกอย่างไร
สำหรับตัวปัจจุบันนั้นก็ให้นึกแต่เพียงว่า
เราอยู่ บัดนี้ เรามีอะไร
ที่จะต้องทำและเราควรจะทำสิ่งนั้นอย่างไร
ควรจะคิดอย่างไร ควรจะพูดอย่างไร ควรจะทำในเรื่องใด
เรื่องที่เราจะทำนั้นมันถูกหรือผิด มันชั่วหรือดี
มันจะเป็นให้เกิดความเสื่อม ความเจริญแก่ชีวิตจิตใจ
สภาพครอบครัวอย่างไร เป็นเรื่องที่จะต้องตรวจสอบอยู่เสมอ
ในขณะที่ทำอยู่ปฏิบัติอยู่ในเรื่องนั้น
อย่าเผลอ อย่าประมาทในตัวปัจจุบัน
แล้วตัวปัจจุบันนี่แหละสำคัญที่สุด...
เพราะปัจจุบันมันสร้างอดีต ปัจจุบันมันสร้างอนาคต...
อดีตของเราจะสดใสรุ่งเรืองเป็นที่น่าชื่นใจ...ก็เพราะตัวปัจจุบัน
ถ้าเราทำปัจจุบันดี มันล่วงไป มันก็เป็นอดีต อดีตมันก็ดี

:: หลวงพ่อปัญญานันทภิกขุ