.
 "เหตุใดการละกิเลสจึงยากนัก"

" .. การละกิเลสยากมาก เพราะเหตุใด หรือแม้พิจารณาให้ดีย่อมได้รับความเข้าใจพอสมควรว่า "การละกิเลสยากมาก เพราะพากันไปมุ่งละกิเลสผู้อื่น ไม่มุ่งละกิเลสตนเอง" กิเลสจึงท่วมบ้านท่วมเมืองอยู่ทุกวันนี้ จนบดบังแสงแห่งพระพุทธศาสนา แสงแห่งพระธรรมคำทรงสอนในสมเด็จพระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า มากขึ้นทุกเวลานาที

"อย่าไปมุ่งเพ่งเล็งแก้กิเลสของผู้อื่น" แม้ปรารถนาเป็นผู้พ้นทุกข์ ทุกข์ที่เกิดจากกิเลสเพราะการเพ่งเล็งแก้กิเลสผู้อื่นนั้น นอกจากจะไม่ทำให้กิเลสของตนเบาบางห่างไกลออกไป ยังจะเพิ่มกิเลสของตนให้มากขึ้น "กิเลสของใครคนใด ใครคนนั้นต้องแก้" ไม่ใช่คนอื่นจะไปแก้ให้ได้

สมเด็จพระบรมครูยังทรงมีพระพุทธดำรัสไว้ว่า ทรงเป็นผู้ชี้ทางให้ "ผู้ปรารถนาแห่งจุดหมายปลายทางต้องปฏิบัติดำเนินไปด้วยตัวเอง" มิได้มีพระพุทธดำรัสไว้ว่า "ต้องพากันช่วยพระพุทธองค์ชี้คนอื่นให้เดิน โดยตนเองยังไม่ได้เดินทางสายนั้น" จนบรรลุจุดหมายปลายทางแล้ว ผลสำเร็จจะเกิดไม่ได้

ดังนั้น "แม้คิดจะไปเพ่งโทษคนอื่น" คือคิดไปแก้กิเลสของคนอื่นนั้นเอง "ก็พึงมีสติรู้ให้เร็วที่สุด ว่ากำลังทำไม่ถูก" ที่ถูกคือต้องแก้กิเลสของตนเอง กิเลสของตนเองของทุกคนที่ทุกคนควรแก้ของตนเอง "ไม่ใช่ไปมุ่งแก้ของคนอื่น" คนนั้นก็ไม่ดีอย่างนั้น ไม่ดีอย่างนี้ ผิดอย่างนั้น ผิดอย่างนี้ เช่นนี้ไม่มีทางที่ตนจะถึงความสุขได้ .. "

"แส่งส่องใจ" เมษายน ๒๕๔๘
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร 

http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=4701