. "ฝึกยากจริงหนอใจมนุษย์"

" .. "ฝึกยากลำบากจริงหนอใจมนุษย์" ให้พวกท่านทั้งหลายเข้าใจว่า "การปฏิบัตินี้เป็นของยาก" ฝึกอะไรอย่างอื่น ๆ ทุกอย่างมันก็ไม่ยากมันก็สบาย "แต่ใจของมนุษย์ทั้งหลายนี้ ฝึกได้ยาก ฝึกได้ลำบาก"

องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าของเรา "ท่านก็ฝึกจิตจิตนี้เป็นเรื่องที่สำคัญมาก อะไรทั้งหมด" ในรูปธรรมนามธรรมนี้มันรวมอยู่ที่จิต เช่นว่า ตาหูจมูกลิ้นกายเหล่านี้ "ส่งไปให้จิตอันเดียวเป็นผู้บริหารการงาน รับรู้รับฟังผิดชอบ" จากอายตนะทั้งหลายเหล่านั้น

ฉะนั้น การอบรมจิตนี้จึงเป็นของสำคัญ "ถ้าใครอบรมจิตของตนให้สมบูรณ์บริบูรณ์แล้ว ปัญหาอะไรทุกอย่างมันก็หมดไป ที่มันมีปัญหาอยู่ก็เพราะจิตของเรานี้เอง" ยังมีความสงสัย ไม่มีความรู้ตามความเป็นจริง จึงเป็นเหตุให้มีปัญหาอยู่ .. "

พระโพธิญาณเถร
(หลวงปู่ชา สุภัทโท)