อปฺปมตฺตา น มียนฺติ ( อับ-ปะ-มัด-ตา นะ มี-ยัน-ติ )
ผู้ไม่ประมาทย่อมไม่ตาย

พุทธศาสนสุภาษิต
/ธรรมบท ขุทกนิกาย/

๏ พุทธสุภาษิต อปฺปมตฺตา น มียนฺติ แปลว่า ผู้ไม่ประมาทย่อมไม่ตาย

สุภาษิตบทนี้เป็นอีกหนึ่งคำสอนที่สำคัญในพระพุทธศาสนา ซึ่งเน้นย้ำถึงผลของการไม่ประมาท โดยเปรียบเทียบความไม่ประมาทกับการมีชีวิตอยู่ และความประมาทกับการตาย

ความหมายโดยนัยของ "ไม่ตาย" ในที่นี้ไม่ได้หมายถึงการไม่ตายทางกายภาพ แต่หมายถึง:

• การมีชีวิตอยู่ด้วยสติ: ผู้ไม่ประมาทจะมีสติอยู่เสมอ รู้เท่าทันความคิด คำพูด และการกระทำของตนเอง ทำให้ดำเนินชีวิตอย่างมีคุณค่าและไม่ก่อให้เกิดความเดือดร้อนแก่ตนเองและผู้อื่น เปรียบเสมือนการมีชีวิตอยู่อย่างแท้จริง
• การไม่ตายจากคุณงามความดี: ผู้ไม่ประมาทจะหมั่นสร้างคุณงามความดี เจริญกุศลธรรม ทำให้คุณงามความดีนั้นคงอยู่ต่อไป ไม่เสื่อมสูญไป เปรียบเสมือนการมีชีวิตอยู่ในคุณธรรม
• การไม่ตายจากประโยชน์: ผู้ไม่ประมาทจะใช้ชีวิตอย่างมีประสิทธิภาพ สร้างประโยชน์ตนและประโยชน์ผู้อื่นอย่างสม่ำเสมอ ทำให้ชีวิตมีความหมายและไม่ไร้ค่า เปรียบเสมือนการมีชีวิตที่สร้างสรรค์
• การบรรลุธรรม: ในทางธรรม ผู้ไม่ประมาทในการปฏิบัติธรรม ย่อมมีโอกาสบรรลุมรรคผล นิพพาน ซึ่งเป็นการดับทุกข์โดยสิ้นเชิง เปรียบเสมือนการก้าวข้ามความตายทางจิตวิญญาณ

ในทางตรงกันข้าม ผู้ประมาทคือผู้ที่ขาดสติ ปล่อยปละละเลยในการดำเนินชีวิต หมกมุ่นในความประมาท มัวเมาในกิเลส ซึ่งนำไปสู่ความเสื่อม ความทุกข์ และความหายนะ เปรียบเสมือนการ "ตาย" จากคุณงามความดีและประโยชน์ทั้งปวง

ดังนั้น พุทธสุภาษิต อปฺปมตฺตา น มียนฺติ จึงเป็นเครื่องเตือนใจให้เราตระหนักถึงความสำคัญของการไม่ประมาท และให้ดำเนินชีวิตด้วยสติสัมปชัญญะ เพื่อให้ชีวิตของเราเป็นชีวิตที่ไม่ "ตาย" แต่เป็นชีวิตที่เต็มไปด้วยคุณค่า ความสุข และความเจริญทั้งทางโลกและทางธรรม ๛