ปมาโท มจฺจุโน ปทํ ความประมาทเป็นทางแห่งความตาย

พุทธศาสนสุภาษิต
/ธรรมบท ขุทกนิกาย/

๏ พุทธสุภาษิต "ปมาโท มจฺจุโน ปทํ" มีความหมายว่า "ความประมาทเป็นทางแห่งความตาย" ซึ่งเป็นคำสอนที่ลึกซึ้งและมีความหมายกว้างขวาง

คำอธิบาย:

พุทธสุภาษิตบทนี้ชี้ให้เห็นถึงอันตรายของความประมาท ความประมาทในที่นี้ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงความประมาทในการดำเนินชีวิตประจำวันเท่านั้น แต่ยังรวมถึงความประมาทในด้านต่างๆ เช่น

• ความประมาทในการดำเนินชีวิต: การขาดความระมัดระวังในการกระทำ คำพูด และความคิด อาจนำไปสู่อุบัติเหตุ ความเสียหาย หรือความเดือดร้อนต่างๆ ได้ เหมือนคนที่เดินโดยไม่มองทางก็อาจสะดุดล้มหรือชนสิ่งกีดขวางได้

• ความประมาทในการปฏิบัติธรรม: การละเลยการเจริญสติ การไม่ใส่ใจในศีล สมาธิ และปัญญา ย่อมเป็นอุปสรรคต่อการบรรลุธรรม เปรียบเสมือนคนที่ต้องการเดินทางไปสู่จุดหมาย แต่กลับหลงทางหรือหยุดอยู่กับที่

• ความประมาทในการดูแลรักษาสุขภาพ: การไม่ใส่ใจในการบริโภคอาหารที่มีประโยชน์ การไม่ออกกำลังกาย การพักผ่อนไม่เพียงพอ หรือการละเลยการรักษาเมื่อเจ็บป่วย ย่อมนำมาซึ่งความเสื่อมโทรมของร่างกายและอาจถึงแก่ชีวิตได้

• ความประมาทในการบริหารจัดการ: การขาดความรอบคอบในการวางแผน การตัดสินใจโดยไม่ไตร่ตรอง หรือการละเลยการตรวจสอบ อาจนำไปสู่ความล้มเหลวและความเสียหายในกิจการต่างๆ ได้

บทสรุป:

พุทธสุภาษิต "ปมาโท มจฺจุโน ปทํ" สอนให้เราตระหนักถึงความสำคัญของความไม่ประมาท หรือ อัปปมาทะ (Appamada) ซึ่งเป็นคุณธรรมที่สำคัญยิ่งในพระพุทธศาสนา อัปปมาทะหมายถึง ความมีสติ ความไม่เลินเล่อ ความเพียรในการทำความดี และการระมัดระวังในการดำเนินชีวิตทุกด้าน

การดำเนินชีวิตด้วยความไม่ประมาทจะช่วยให้เราสามารถป้องกันตนเองจากอันตรายต่างๆ ทั้งทางกายและทางใจ สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างราบรื่นและมีความสุข รวมถึงเป็นพื้นฐานสำคัญในการปฏิบัติธรรมเพื่อความหลุดพ้นจากความทุกข์ทั้งปวง

ดังนั้น พุทธสุภาษิตบทนี้จึงเป็นเครื่องเตือนใจให้เราใช้ชีวิตด้วยความมีสติ รอบคอบ และไม่ประมาทในทุกขณะจิต เพื่อให้ชีวิตของเราปลอดภัยและก้าวหน้าไปในทางที่ดีงาม
๛