ศ า ส น พิ ธี : การเข้าอยู่จำพรรษา
หั ว ข้ อ เ รื่ อ ง ที่ ๖ : คำอุปโลกน์กฐิน (๒)

คำอุปโลกน์กฐิน คำกล่าวประกาศขอมติเกี่ยวผ้ากฐินจากพระสงฆ์ แบบ ๔ รูป

รูปที่ ๑ ว่า...

ผ้ากฐินทานกับทั้งผ้าอานิสงส์บริวารทั้งปวงนี้ เป็นของ... ผู้กอปร์ด้วยศรัทธาอุสาหะน้อมนำมา ถวายแด่พระภิกษุสงฆ์ ผู้จำพรรษากาลถ้วนไตรมาสในอาวาสนี้

ก็แล ผ้ากฐินทานนี้เป็นของบริสุทธิ์ดุจเลื่อนลอยมาโดยนภากาศแล้วตกลงมาในท่ามกลางสงฆ์ จะได้จำเพาะเจาะจงแก่ภิกษุรูปใดก็หาบ่มิได้ มีพระบรมพุทธานุญาตไว้ให้แก่ภิกษุผู้มีจีวรอันเก่า หรือมีจีวรอันทุพพลภาพ หรือภิกษุรูปใดรูปหนึ่งซึ่งเป็นผู้มีสติปัญญาสามารถ อาจกระทำกฐินัต ถารกิจนี้ได้ มิให้เพี้ยนผิดไปให้ต้องตามวินัยนิยมบรมพุทธานุญาตได้

เมื่อได้กรานกฐินแล้วไซร้ อานิสังสคุณจะพึงบังเกิดมี ๕ ประการคืออยู่ปราศจากไตรจีวรได้ไม่ เป็นอาบัติด้วยทุติยกฐินสิขาบท ๑ เก็บอติเรกจีวรได้ไม่เป็นอาบัติด้วยปฐมกฐินสิกขาบท ๑ ฉัน คณะโภชนะปรัมปรโภชนะได้ไม่เป็นอาบัติด้วยคณะโภชนะและปรัมโภชนะสิกขาบท ๑ จีวร ลาภที่บังเกิดขึ้นในอาวาสจะเป็นของภิกษุผู้ได้กรานกฐินแล้ว ๑ จีวรกาลจะยืดออกไปอีก ๔ เดือน ตลอดฤดูเหมันต์ ดังนี้

บัดนี้ พระสงฆ์ทั้งหลายจะมีความยินยอมพร้อมกันรับกฐินนี้หรือไม่ ถ้ามีความยินยอมพร้อมกัน รับกฐินนี้แล้วไซร้ จงให้สัททสัญญาสาธุการขึ้นให้พร้อมกัน เทอญ.

พระสงฆ์กล่าวขึ้นพร้อมกันว่า "สาธุ"

รูปที่ ๒ ว่า...

สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงอนุญาตกฐินนัตถากิจนั้นให้เป็นการเฉพาะบุคคล สงฆ์ และ คณะก็ดี จะกรานกฐินไม่ได้ แต่เพราะอนุโมทนาแห่งสงฆ์ และคณะ และอัตถารกิจแห่งบุคคล กฐินเป็นอันสงฆ์ อันคณะ อันบุคคลได้กราร ก็แล ผ้ากฐินทานนี้ ควรแก่ภิกษุผู้มีจีวรเก่าหรือมี จีวรอันทุพพลภาพ หรือภิกษุรูปใดจะมีอุตสาหะและสามารถทำจีวรกรรมในวันเดียวนี้ ให้เป็น กฐินัตถารกิจ ต้องตามพระบรมพุทธานุญาต มิให้วิธีวินัยนิยมทั้งปวงเคลื่อนคลาดได้

บัดนี้ พระสงฆ์ทั้งปวงจะเห็นสมควรแก่พระภิกษุรูปใด จงพร้อมกันอนุญาตให้แก่ภิกษุรูปนั้น เทอญ.

รูปที่ ๓ ว่า...

ผ้ากฐินทานกับทั้งผ้าอานิสงส์บริวารทั้งปวงนี้ ข้าพเจ้าพิจรณาเห็นสมควรแก่... ผู้เป็น... ในวัด นี้ ซึ่งเป็นพหูสูต ทรงธรรม ทรงวินัย เป็นผู้ชี้แจงชักนำให้สพรหมจารีสงฆ์บริษัทรื่นเริง เป็น ผู้ให้โอวาทานุศาสน์แก่ภิกษุสามเณร และคฤหัสถ์ เป็นผู้ทรงกฐินมาติกา ฉลาดรู้ในวินัยกรรมจะ ไม่ให้วินัยนิยมนั้นๆ กำเริบได้ และเป็นผู้มีสติปัญญาสามารถอาจกระทำกฐินัตถารกิจให้ต้องตาม พระบรมพุทธานุญาตได้

เพราะฉะนั้น ข้าพเจ้าจึงพิจรณาเห็นว่า พระสงฆ์ทั้งปวงจะยินยอมพร้อมถวายผ้ากฐินทาน กับทั้งผ้าอานิสงส์บริวารทั้งปวงนี้ แด่... ถ้าภิกษุรูปใดเห็นไม่สมควร จงทักท้วงขึ้นในท่ามกลาง สงฆ์ (หยุดชั่วขณะหนึ่ง) ถ้าเห็นสมควรแล้ว จงสาธุการขึ้นให้พร้อมกัน เทอญ.

พระสงฆ์กล่าวขึ้นพร้อมกันว่า "สาธุ"

รูปที่ ๔ ว่า...

ผ้ากฐินทานกับทั้งผ้าอานิสงส์บริวารทั้งปวงนี้ ถ้าภิกษุสงฆ์บริษัทมีเอกฉันทานุมัติเห็นพ้องต้อง กันยอมถวายแด่... แล้ว ขอพระสงฆ์อย่าได้ถือเอาไตรจีวรซึ่งเป็นบริวารแห่งผ้ากฐินตามลำดับผ้า จำพรรษาเลย จงถวายแด่... ด้วยอปโลกนวาจานี้ ส่วนผ้ากฐินทานนั้น ถึงพระสงฆ์ทั้งปวงจะยิน ยอมพร้อมใจกันถวายอปโลกนวาจาก็ไม่ขึ้น ต้องถวายด้วยญัตติทุติยกรรมวาจา ตามพระบรม พุทธานุญาต

เพราะฉะนั้น ขอพระสงฆ์จงทำกรรมสันนิษฐานว่า จะถวายผ้ากฐินทานนั้น แด่... ด้วยญัติทุติย กรรมวาจาอันไม่กำเริบ ตามสมควรแก่สถานะ ณ กาลบัดนี้ เทอญ.

พระสงฆ์กล่าวขึ้นพร้อมกันว่า "สาธุ"