"มนุษย์เราเก่งเรื่องการวัดค่า เราช่างสรรหาสิ่งใหม่ๆ มาวัดค่าได้เสมอ ทั้งยังคิดค้นเครื่องมือวัดค่าที่สลับซับซ้อนขึ้นทุกที การวัดค่าคือหัวใจของวิธีการทางวิทยาศาสตร์ ในช่วงสองร้อยปีที่ผ่านมา ความสามารถในการวัดเป็นรากฐานของความก้าวหน้าทางวัตถุทั้งหลายที่เกิดขึ้นบนโลก

ทว่าเรื่องนี้มีภัยเร้นอยู่ เราอาจมัววุ่นกับการวัดค่าจนมองข้ามหรือไม่ให้ความสำคัญกับสิ่งที่วัดค่าไม่ได้ บ่อยเข้า พอวัดค่าไม่ได้ก็มีความหมายว่าไม่เป็นวิทยาศาสตร์ และเมื่อไม่เป็นวิทยาศาสตร์ก็แปลว่าไม่จริง หากที่แท้แล้ว มีสิ่งสำคัญที่สุดในชีวิตสักกี่อย่างที่วัดค่าได้ อาทิ เราจะวัดปริมาณความรักที่พ่อแม่มีต่อลูกได้อย่างไร เฉพาะเรื่องนี้ พระพุทธองค์ทรงบัญญัติคุณธรรมอันไม่อาจวัดได้ คือ พรหมวิหารสี่ซึ่งประกอบด้วย เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา

ในการแสวงหาความเข้าใจโลกและชีวิตนั้น ธรรมะและวิทยาศาสตร์ควรไปด้วยกัน วิธีการทางวิทยาศาสตร์นั้นมีเครื่องมือที่ดีที่สุดสำหรับศึกษาประสบการณ์ต่างๆ ในด้านที่วัดค่าได้ ส่วนคำสอนของพระพุทธองค์นั้นให้เครื่องมือที่ดีที่สุดสำหรับศึกษาในด้านที่วัดค่าไม่ได้"

ธรรมะคำสอน โดย พระอาจารย์ชยสาโร
แปลเรียบเรียง โดย ปิยสีโลภิกขุ

---------------------------------------
ธรรมะ โดย พระอาจารย์ชยสาโร/
Dhamma by Ajahn Jayasaro
3 กันยายน 2020 ·