ปรมัตถ์ ปรมัตถ์นี้ บางคนถือเป็นคำคร่ำ ครึไปเสียแล้วก็มี สำหรับปัจจุบันนี้ ขอให้ถือว่า คำว่าปรมัตถ์นั้น คือความคิดอันลึก คือความหมายอันลึก หรือประโยชน์อันสูงสุด

เรารู้กันเป็นหลักทั่วไปในหมู่คนไทยชาวพุทธว่า สัจจะหรือความจริงนั้น มีอยู่สองชั้น สมมติสัจจะ เป็นความจริงที่ผูกพันกันอยู่กับสมมติในโลก และ ปรมัตถสัจจะ คือความจริงอันอิสระ ไม่ผูกพันกันอยู่กับสมมติใดๆ เป็นความจริงลึก เป็นความจริงแท้ และเป็นอิสระ หรือเพราะเป็นอิสระนั่นเอง จึงไปได้ลึกหรือจริงแท้...

เพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้นก็ต้องดูสภาพที่ไม่มีปรมัตถ์ ถ้าไม่มีปรมัตถ์ ศีลธรรมจะดีขึ้นไม่ได้...ถ้าไม่มีปรมัตถ์ คือ ความรู้ที่ลึก ที่ซึ้ง ที่จริงแล้ว คนก็มัวแก้ปัญหากันแต่ที่ปลายเหตุ ไม่มีปัญญาที่จะมองเห็นต้นเหตุอันแท้จริง

คิดดูให้ดีว่า เราตะโกนกันลั่นไปว่า ประชาธิปไตย ประชาธิปไตย ของประชาชน เพื่อประชาชน โดยประชาชน ถ้าประชาชนไร้ศีลธรรมแล้วจะเป็นประชาธิปไตยชนิดไหน จะเป็นประชาธิปไตยที่ทำลายประชาชนนั่นเอง ช่วยพิจารณาดูให้ดีว่า ของประชาชน เพื่อประชาชน โดยประชาชนนั้น มันได้แต่ประชาชนที่มีศีลธรรมเท่านั้น

การที่เรามีปัญหาทางอาชญากรรมมากนี่เพราะอะไร เพราะเศรษฐกิจไม่ดี หรือว่าเพราะศีลธรรมไม่ดี อาตมาเห็นว่า เพราะศีลธรรมไม่ดีจึงมีปัญหาเกี่ยวกับอาชญากรรม เศรษฐกิจจะดีวิเศษไปอย่างไร ถ้าคนไม่มีศีลธรรม โลกก็ยังเต็มไปด้วยอาชญากรรม แม้ว่าฝนจะตกลงมาเป็นทองคำ

พุทธทาสภิกขุ