ในเมื่อทุกขังมันเป็นธรรมชาติของมันอยู่ภายนอก เราจะปล่อยให้มันเป็นไปตามธรรมชาติของมันได้ไหม อย่าให้มันมาเป็นทุกขังในใจเรา คืออย่าไปเก็บไปยึดฉวยเอาเข้ามาบีบคั้นใจของเรา
ในเมื่อทุกขังมันเป็นธรรมชาติของมันอยู่ภายนอก เราจะปล่อยให้มันเป็นไปตามธรรมชาติของมันได้ไหม อย่าให้มันมาเป็นทุกขังในใจเรา คืออย่าไปเก็บไปยึดฉวยเอาเข้ามาบีบคั้นใจของเรา
...
เป็นอันว่า โดยสาระสำคัญ หลักทุกขังสอนให้รู้เท่าทันกระแส ๒ กระแส คือกระแสความเป็นไปของเหตุปัจจัยตามธรรมชาติ กับกระแสความอยากในใจที่เราสร้างขึ้นมา
อย่าให้เจ้าสองกระแสนี้ต้องมาบีบคั้นกันและกัน ซึ่งเราจะต้องแพ้มันแน่ๆ และเราก็จะเกิดความทุกข์ แล้วทุกข์ที่มีตามธรรมดาของธรรมชาติก็จะมาเกิดเป็นทุกข์ในใจของเรา
แต่ถ้าเราวางใจและทำด้วยความรู้เท่าทัน เจ้าความทุกข์ตามธรรมดาของธรรมชาติก็จะอยู่ข้างนอกไปตามธรรมดาของมัน มันจะไม่กลายมาเป็นความทุกข์ในใจของเรา เราก็หมดปัญหา
นี่คือคติจากทุกขัง
หนังสือ สามไตร
โดย สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)
พิมพ์ครั้งที่ ๓ เมษายน ๒๕๕๐ หน้า ๓๐ - ๓๓
สามารถอ่านหนังสือเพิ่มเติมได้ที่:
https://book.watnyanaves.net/pdf/viewer.php...
หรือสามารถเลือกอ่านเล่มอื่นได้ที่:
https://book.watnyanaves.net/index.php?floor=general