พิธีมงคลก็คือมงคลในด้านกิจกรรม เราจัดกิจกรรมที่เรียกว่าพิธีมงคลนี้เพื่อให้การสมรสเป็นที่รับรู้กันในทางสังคม เป็นรูปธรรมที่มองเห็น เมื่อได้ทำถูกต้องแล้วเราก็สบายใจว่าระเบียบแบบแผน วัฒนธรรม ประเพณีของสังคมมีมาอย่างไร เราก็ได้ปฏิบัติตามนั้นแล้ว พร้อมกันนั้นก็จะเป็นเหตุการณ์ที่เป็นเครื่องระลึกต่อไปภายหน้า

เมื่อเราได้ปฏิบัติโดยถูกต้องดีแล้ว ก็จะเป็นความประทับใจที่ยั่งยืน ระลึกถึงเมื่อใดก็ทั้งสุขใจและเตือนใจ คือทั้งระลึกถึงด้วยความสุข มีความปีติ อิ่มใจเป็นต้น และเป็นเครื่องเตือนใจให้เห็นความสำคัญของชีวิตแต่งงาน ที่เราจะต้องพยายามดำรงรักษาให้มีความสุข และเจริญมั่นคง นี้คือด้านที่เรียกว่า พิธีมงคล

แต่ยังมีมงคลอีกด้านหนึ่ง คือ “ธรรมมงคล” แปลว่ามงคลที่เกิดจากธรรมะ เป็นมงคลด้านนามธรรม เป็นเรื่องของความดีงาม และความรู้ความเข้าใจ แยกเป็น

๑.ความดี คือคุณสมบัติในจิตใจ คุณธรรม ความรู้สึกต่อกัน และ

๒.ความรู้ความเข้าใจ เช่น ความเข้าใจต่อความมุ่งหมายของชีวิตสมรส เป็นต้น

ทั้งหมดนี้ ถ้ามีและปฏิบัติถูกต้องดีแล้วก็จะเป็นธรรมมงคล จะเป็นเครื่องช่วยให้ชีวิตสมรสมีความสุขอย่างแท้จริง

หนังสือ ชีวิตคู่ที่มีคุณค่า
โดย สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)
พิมพ์ครั้งที่ ๔๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๓ หน้า ๓ – ๔