.
 "ปัญญาเกิดจากสมาธิภาวนา"

" .. เราต้องฝึกจิตใจนี้ให้มันสงบลงไป "โดยที่เราตั้งสติกำหนดลมหายใจเข้าหายใจออก" อธิษฐานใจถึงคุณพระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ มาเป็นที่พึ่งของตน แล้วทีนี้ "ก็ตั้งสติกำหนดรู้ลมหายใจเข้าหายใจออกอยู่อย่างนั้น" เพื่อประสงค์ที่จะไม่ให้จิตมันคิดไปภายนอก

การที่เราเพ่งลมหายใจเข้า หายใจออกอยู่ในปัจจุบันนี้ ให้พากันเข้าใจความหมาย "ถ้าหากว่าไม่ยึดเอาลมหายใจเข้าออกนี้เป็นอารมณ์อยู่แล้ว มันไม่อยู่" .. จิตนี้มันไม่ตั้งอยู่ในปัจจุบันนี้ได้ "มันเคยคิดไปยังไง มันก็คิดส่งออกไปข้างนอกโน่น" ให้พากันเข้าใจ

ทำอะไรไม่เข้าใจความหมายนั้น มันไม่ตั้งใจทำหรอก เพราะมันไม่รู้จักจุดหมาย เพราะฉะนั้น "จึงได้ชี้แจงจุดหมายให้ฟัง" ขอให้จำเอาไว้ เพื่อให้จิตใจมันสงบลงเป็นหนึ่งเท่านั้น

"ในขั้นแรกนี้ไม่ได้มุ่งว่าจะให้มีปัญญา" จะให้รู้นั่นรู้นี้ ยังก่อน ในขั้นนี้ไม่ต้องการรู้อะไร "เพียงแต่จะให้ใจมันสงบลงเป็นหนึ่ง ให้มันหยุดคิดส่งออกไปข้างนอก" นี่ความหมายนะ

ให้มันสงบแน่วอยู่ภายในนี้ "พร้อมด้วยสติประคับประคองอยู่" เมื่อเราประคับประคองจิตที่มันสงบอยู่นั้นไปพอสมควร เห็นว่าจิตมันตั้งมั่นลงด้วยดีแล้ว "อย่างนี้อยากจะรู้อะไร ก็กำหนดเรื่องนั้นมาพิจารณา" มันจะรู้จะเห็นเรื่องนั้นขึ้นมาเลย "ปัญญามันจะเกิดขึ้นจากสมาธินั้น" จากใจที่ตั้งมั่นอยู่ในปัจจุบันนั้น

นั่นล่ะ "ปัญญา" มันจะเกิดจากใจที่สงบตั้งมั่นอยู่นั้นแหละ ใหัเข้าใจกัน อันนี้เรียกว่า "ปัญญาเกิดจากสมาธิภาวนา" ไม่ใช่เกิดจาก "การเรียนการจำเอาคำสอนตามตำรับตำรานั้นมาพิจารณา" ..ไม่ใช่ .. "

"ธรรมโอวาท หลวงปู่เหรียญ"
พระสุธรรมคณาจารย์ (หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ)