.
 "สมถะ วิปัสสนา"

" .. เมื่อจิตเราสงบภายในแล้ว "อุปมาเหมือนน้ำสงบ น้ำสงบมันก็ใส ใสแล้วก็มองเห็นเหตุ มองเห็นผล" มองเห็นบุญกุศล มองเห็นสุข มองเห็นทุกข์ มองเห็นดี มองเห็นชั่ว มันสงบแล้ว

อันนี้จิตของเราสงบแล้ว "พอมันจะออกข้างซ้าย หรือจะออกข้างขวา ข้างหน้า ข้างหลัง ข้างบน ข้างล่าง เราก็รู้" จึงว่ามันตั้ง นี่ "เพ่งเล็งตั้งสติอยู่ตรงนี้" นี่หละ ให้พึงรู้พึงเข้าใจต่อไปการที่ทำสมาธิอันนี้

"เมื่อจิตของเราเห็นแล้วอย่างนี้" เห็นสิ่งที่เกิดขึ้นในสังขารทั้งหลาย และมันจะได้เกิด "ปัญญา" ความรอบรู้ในกองสังขาร "ใครเป็นผู้ปรุง ใครเป็นผู้แต่ง" ไม่ใช่อันอื่นปรุงแต่ง "กายสังขาร จิตสังขาร" นี่หละ "ปรุงแต่งขึ้นจากจิตของเรา" นี่หละ "มันจึงได้เกิดเป็นวิปัสสนา ขั้นต่อไปของสมถะ" .. "

หลวงปู่ฝั้น อาจาโร