บวชเพราะผมหงอก (มฆเทวชาดก)
ในสมัยหนึ่ง พระพุทธเจ้า ประทับอยู่วัดเชตวัน เมืองสาวัตถี ทรงปรารภการเสด็จออกผนวชของพระองค์ ได้ตรัสอดีตนิทานมาสาธก ว่า...
กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ในกรุงมิถิลา วิเทหรัฐ มีพระราชาผู้ทรงธรรมพระองค์หนึ่งพระนามว่า มฆเทวะ พระองค์ได้ตรัสกับนายช่างกัลบก(ช่างตัดผม)ว่า
" นายช่าง หากวันใดท่านเห็นผมหงอกบนศีรษะเรา จงบอกเราด้วย "
ต่อมาวันหนึ่ง นายช่างกัลบกพบผมหงอกเส้นหนึ่งบนศีรษะของพระราชา จึงได้ทูลให้ทรงทราบ พระราชาจึงสั่งให้ถอนออกมาวางไว้ที่ฝ่าพระหัตถ์ของพระองค์
ในสมัยนั้น พระราชายังมีพระชนมายุเหลืออยู่อีก ๘๔,๐๐๐ ปี ถึงกระนั้นพระองค์ก็ถึงความสลดพระทัยว่า ความตายใกล้เข้ามาแล้ว พระองค์ทรงวิตกจนพระเสโทเปียกชุ่มไปทั่วพระวรกาย ได้ตัดสินพระทัยออกบรรพชาในวันนั้น จึงทรงประทานบ้านหลังโตแก่นายช่างกัลบก และมอบราชสมบัติแก่พระโอรสพระองค์ใหญ่
พวกอำมาตย์ ได้ทูลถามถึงสาเหตุที่พระองค์สละราชสมบัติ พระองค์จึงตรัสบอกสาเหตุที่สละราชสมบัติออกบวชเพราะผมหงอกบนศีรษะ แล้วได้ตรัสคาถาแก่อำมาตย์ทั้งหลายว่า
" เมื่อวัยล่วงลับไป ผมบนศีรษะของเราก็หงอก
เทวทูตก็ปรากฎชัด บัดนี้ เป็นเวลาที่เราควรจะบวช "
ครั้นตรัสแล้ว ก็สละราชสมบัติบวชเป็นฤาษีในวันนั้นเอง ประทับอยู่ในสวนมะม่วงตราบจนสวรรคต
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า : ไม่ควรประมาทในวัย เพราะความประมาทเป็นหนทางแห่งความตาย
ที่มา : หนังสือนิทานชาดก เล่มที่ ๑ โดย พระมหาสุนทร สุนฺทรธฺมโม