น กามกามา ลปยนฺติ สนฺโต
สัตบุรุษหาไคร่ถามบ่นไม่


พุทธศาสนสุภาษิต
/ธรรมบท ขุทกนิกาย/

...
ภาษิต "น กามกามา ลปยนฺติ สนฺโต" เป็นภาษาบาลี มีความหมายว่า "สัตบุรุษหาใคร่ถามบ่นไม่" หรืออีกนัยหนึ่งคือ "คนดีจะไม่พูดพล่อยๆ เพราะความอยากในกาม"

คำว่า "กาม" ในที่นี้หมายถึง กามคุณ 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส และสัมผัส ซึ่งเป็นสิ่งที่น่าปรารถนา แต่ก็เป็นบ่อเกิดแห่งความทุกข์ได้หากยึดติด

ภาษิตนี้สอนให้รู้ว่า คนดีจะไม่พูดพร่ำเพรื่อเพราะความอยากในกาม แต่จะพูดด้วยเหตุผลที่ถูกต้องและเหมาะสม

เหตุผลที่สัตบุรุษหาใคร่ถามบ่นไม่
สัตบุรุษมีปัญญา: สัตบุรุษคือคนที่มีปัญญา รู้ว่ากามเป็นสิ่งที่ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และไม่ใช่ตัวตน จึงไม่ยึดติดในกาม และไม่พูดพร่ำเพรื่อเพราะความอยากในกาม

สัตบุรุษมีศีล: สัตบุรุษรักษาศีล ไม่พูดเท็จ ไม่พูดส่อเสียด ไม่พูดคำหยาบ และไม่พูดเพ้อเจ้อ การพูดพล่อยๆ เพราะความอยากในกาม เป็นการผิดศีล

สัตบุรุษมีคุณธรรม: สัตบุรุษมีคุณธรรม เช่น ความเมตตา ความกรุณา และความอดทน จึงไม่พูดพร่ำเพรื่อเพราะความอยากในกาม แต่จะพูดด้วยเหตุผลที่ถูกต้องและเหมาะสม

คำแนะนำ
ควรฝึกตนให้มีสติ: การฝึกตนให้มีสติ จะช่วยให้เราควบคุมคำพูดของเราได้ และไม่พูดพล่อยๆ เพราะความอยากในกาม
ควรพิจารณาโทษของกาม: การพิจารณาโทษของกาม จะช่วยให้เราเห็นถึงความไม่เที่ยง ความทุกข์ และความไม่มีตัวตนของกาม และทำให้เราไม่ยึดติดในกาม
ควรพูดด้วยเหตุผลที่ถูกต้องและเหมาะสม: เราควรพูดด้วยเหตุผลที่ถูกต้องและเหมาะสม ไม่พูดพร่ำเพรื่อเพราะความอยากในกาม

สรุป
ภาษิต "น กามกามา ลปยนฺติ สนฺโต" สอนให้เราเห็นถึงความสำคัญของการควบคุมคำพูด และให้เราพูดด้วยเหตุผลที่ถูกต้องและเหมาะสม ไม่พูดพล่อยๆ เพราะความอยากในกาม
.