ข้อที่ควรระวังการให้ทาน - พุทธทาสภิกขุ -
ทีนี้ขอเตือนว่า ระวังให้ดีอีกอย่างหนึ่ง คือการให้วัตถุทานอย่างนี้ มันเป็นไปเพื่ออาสวะก็มี ไม่เป็นไปเพื่ออาสวะก็มีไม่ ทานเป็นไปเพื่ออาสวะนั้น มันเพิ่มกิเลส มันอยู่ที่เจตนาค้ากำไรเกินควร ทำบุญให้ทานแล้ว ก็จบแล้ว ก็จบเล่าสังเกตดูเห็นว่า ให้มันได้ผลร้อยเท่า พันเท่าหมื่นเท่า คล้ายๆกับว่า ทำบุญบาทหนึ่งได้วิมานหลังหนึ่งอย่างนี้ นี้มันเป็นการค้ากำไรเกินควร เป็นการให้ทานชนิดที่เป็นไปเพื่ออาสวะคือเพิ่มความเห็นแก่ตัวให้มีมากขึ้นเขาก็ไม่ได้ตำหนิว่าผิดอะไรนัก แต่ระบุให้เห็นว่า นี้เป็นอาสวัฏฐานียะ คือเป็นที่ตั้งแห่งกิเลสแห่งอาสวะที่มาก เมื่อก่อนเรายึดถือน้อย ทีนี้พอได้ผลมากเข้าก็เลยยึดถือมาก นี้จึงมีอาสวะมาก ก็กลับจะมีความทุกข์เพราะความยึดถือมาก เพราะเนื่องจากการให้ทานชนิดนี้
ทานชนิดนี้ เขาเรียกว่า มันเป็นไปเพื่ออาสวะ ทานที่ไม่เป็นไปเพื่ออาสวะ คือตรงกันข้าม ให้เพื่อให้มันหมดไป ทำลายความยึดมั่นถือมั่นให้หมดไป ทำลายความเห็นแก่ตัวให้หมดไป ความเห็นแก่ตัวของเรา เช่นบริจาคออกไปนี้ ไม่มัวจบอยู่ว่า เอาวิมานหนึ่งหลัง เอาวิมานสิบหลังเอาอะไรอย่างนั้น แต่ให้ไปโดยคิดว่า จงไปเป็นประโยชน์แก่ผู้อื่นเถิด เราไม่ต้องการอะไรนอกจากความไม่เห็นแก่ตัว ให้ไปเพื่อทำลาย แล้วให้ไปเป็นประโยชน์แก่ผู้อื่นเถิด เราไม่ต้องการเอาสิบเท่า ร้อยเท่า พันเท่าเหมือนที่เขาต้องการกัน นี่คือข้อที่ต้องระวังให้ดี ให้เพื่อเอากำไรเกินควรนั่นแหละ คือการเวียนว่ายไปในวัฏฏะอีก แล้วก็เป็นอุปธิ คือเป็นของหนักที่จะต้องแบกเอาไป ในเมื่อมันรวยกว่าเก่า มันก็ต้องแบกเอาไปมากกว่าเก่า มันจึงเป็นของหนักแต่ถ้าให้โดยไม่เอาอะไรตอบแทนทำนองนี้ มันเป็นของเบา เพราะฉะนั้น มันจึงเป็นทานที่เป็นไปเพื่อนิพพาน การให้ที่เป็นไปเพื่อนิพพาน ต้องเบา ให้ที่เอากำไรมากๆ มันก็ต้องหนักจะให้ทานชนิดไหนก็เลือกเอาเองก็แล้วกัน หลักปฏิบัติมันมีอยู่อย่างนี้ ถ้าการให้ไม่ดีหลักปฏิบัติมันมีอยู่อย่างนี้ ถ้าการให้ไม่ดี ให้อย่างหลับหูหลับตา มันทำให้มีคนอันธพาลมากขึ้น ทำให้มีอลัชชีในพระพุทธศาสนามากขึ้น ถ้าให้ไม่เป็น และให้ไม่ดี มันเพิ่มอันธพาล เพิ่มอลัชชีขึ้นมาในโลกนี้ นี่มันยิ่งร้ายไปกว่าเสียอีก นี่คือสิ่งที่ต้องระวังให้ดีในการให้ทาน หลักปฏิบัติ
เกี่ยวกับการให้วัตถุทาน มันก็จะมีเพียงเท่านี้ โดยหัวข้อสำคัญๆ ถ้าพูดกันโดยรายละเอียด ให้แสดงอานิสงส์ ได้สวรรค์วิมาน พูดกันตั้งปีก็ไม่จบจะพูดแต่หัวข้อที่จะต้องรู้ไว้ และปฏิบัติให้สำเร็จประโยชน์เกี่ยวกับ วัตถุทาน คือให้สิ่งของ
- พุทธทาสภิกขุ -