การเมืองเป็นเรื่องของการจัดการบ้านเมืองให้เป็นอยู่ เป็นไปด้วยดีโดยธรรม แต่การเมืองนั้นเสี่ยงที่จะ และมักจะถูกครอบงำด้วยอำนาจและผลประโยชน์ ทั้งนี้ จะเป็นการเมืองแท้-การเมืองเทียม เป็นการเมืองโดยธรรม หรือเป็นการเมืองเรื่องของอำนาจและผลประโยชน์ ในที่สุดก็อยู่ที่สภาพของประชาชนนั่นแหละ
อำนาจและผลประโยชน์เป็นเหยื่อล่อรอดักนักการเมือง เมื่อประชาชนหย่อนคุณภาพ การเมืองก็หันเหจากธรรมรัฐ ไปเป็นเรื่องของอำนาจและผลประโยชน์ได้ทันที
เมื่อนักการเมืองหวังเข้าสู่ฐานอำนาจ เพื่อก้าวไปกอบโกยผลประโยชน์โดยตรงบ้าง โดยอ้อมบ้าง จากประชาชน และหน่วยประชากรตนนั้นหมู่นี้ที่อ้างตัวเป็นประชาชนก็หวังพึ่งหวังอาศัยอำนาจของนักการเมือง ที่จะเอื้ออวยให้ตนได้และขยายผลประโยชน์ ประชาชนซึ่งเป็นผู้ปกครองเป็นเจ้าของอำนาจสูงสุด แทนที่จะเป็นผู้กำกับดูแลตรวจสอบนักการเมือง กลับกลายมาเป็นเพียงตัวต่อตัวล่อตัวแลกผลประโยชน์กับนักการเมือง แล้วฉะนี้ การเมืองก็จึงเป็นได้แค่เรื่องของอำนาจและผลประโยชน์
...
ดังนั้น ถ้าจะพัฒนานักการเมืองในระบบประชาธิปไตย ก็ต้องพัฒนาประชาชนนี่แหละให้มีคุณภาพที่จะเลือกได้นักการเมืองที่ดี และดูแลกำกับการพัฒนานักการเมืองประชาชนที่พัฒนาดีแล้วนี่แหละ จะช่วยให้นักการเมืองที่ดี คงอยู่ เจริญขึ้นไป และมีกำลังในเวทีการเมืองได้ และการเมืองก็จะพัฒนาขึ้นมา
หนังสือ มหาจุฬาฯ งามสง่าสดชื่น กลางทะเลแห่งคลื่นลม
โดย สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)
