"ทำไมมนุษย์จึงเกิดมาก"

" .. สมเด็จพระบรมราชินีนาถทรงปรารภว่า : "คนทุกวันนี้เข้าใจว่า ตายแล้วไม่ได้เกิด" ถ้าคนตายแล้วไม่เกิด "ทำไมมนุษย์จึงเกิดมาก" หากสัตว์เดียรัจฉาน "เขาพัฒนาตนเองจะถึงขั้นเกิดเป็นมนุษย์ได้ไหม"

"ได้" หลวงพ่อถวายวิสัชนา "เกี่ยวกับจิตใจ ใจคนมีหลายนัย" ตัวเป็นมนุษย์แต่ใจเป็นสัตว์ ตัวเป็นมนุษย์แต่ใจเป็นเปรต ตัวเป็นมนุษย์แต่ใจเป็นนรก ตัวเป็นมนุษย์ใจเป็นมนุษย์หรือเทวดา เป็นพรหม เป็นพระอรหันต์ "เป็นพระพุทธเจ้าก็มาจากคน"

จะรู้ได้อย่างไรให้นั่งพิจารณา "ดูที่ใจไม่อยู่คิดโน้นคิดนี้" นั่นแหละเรียกว่า มันไปต่อภพต่อชาติ-ที่ว่าเกิด "ถ้าตายก็ไปเกิดตามบุญตามบาปที่ทำไว้" .. "

- เป็นเปรต คือใจที่มีโมโหโทโส ริษยา พยาบาท
- ใจนรก คือใจทุกข์กลุ้มอก กลุ้มใจ
- ใจเป็นมนุษย์ คือใจที่มีศีลห้า มีทาน มีภาวนา

- ใจเป็นเศรษฐีท้าวพระยามหากษัตริย์ คือใจดี
- ใจเป็นเทวดา คือมีเทวธรรม มีหิริความละอายบาป โอตตัปปะความเกรงกลัวบาป น้อยหนึ่งไม่อยากกระทำ

- ใจเป็นพรหม มีพรหมวิหารธรรม คือใจว่างเหมือนอากาศ
- ใจพระอรหันต์ คือท่านพิจารณาความว่างนั้นจนรู้เท่า แล้วปล่อยเหลือแต่รู้
- ใจพระพุทธเจ้า รู้แจ้งแทงตลอดหมดทุกอย่าง

"ชีวประวัติและปฏิปทา"
ของ .. หลวงปู่ฝั้น อาจาโร