"พระพุทธองค์ทรงอธิบายอริยมรรคในแต่ละข้อด้วยคำว่า ‘สัมมา’ ซึ่งมักจะแปลว่า ‘ชอบ’ หรือ ‘ถูกต้อง’ (Right) ไม่ว่าจะเป็นความเห็นชอบ ความดำริชอบ การพูดจาชอบ และอื่นๆ แต่คำว่า ‘Right’ ในกรณีนี้หมายความว่าอย่างไรกันแน่

เราพึงเข้าใจความหมายของคำนี้โดยพิจารณาจากจุดมุ่งหมายของพุทธธรรม นั่นคือ การบรรลุพระนิพพาน ดังเช่น สัมมาทิฏฐิ หมายถึง ความเห็นที่พึงรับไว้เพื่อให้บรรลุพระนิพพาน ความเห็นผิด คือ ความเห็นที่พึงละเพื่อให้บรรลุพระนิพพาน สัมมาสังกัปปะ หมายถึง ความน้อมนึกที่พึงบำเพ็ญเพื่อให้บรรลุพระนิพพาน ความดำริผิด คือ ความน้อมนึกที่พึงละ สัมมากัมมันตะ คือ การทำในสิ่งที่ผู้ปรารถนาพระนิพพานพึงปฏิบัติ และการทำการงานผิด คือ การกระทำที่พึงละ เป็นต้น

ดังนั้น คำว่า ‘สัมมา’ (Right) จึงมิได้ตั้งใจจะประกาศว่าชาวพุทธถูก คนอื่นผิด แต่เป็นการอธิบายให้ชัดเจนว่า สำหรับผู้มุ่งมั่นดำเนินตามหนทางสู่ความหลุดพ้นจนถึงที่สุด มีองค์คุณแห่งชีวิตอันมีลักษณะเฉพาะตัว ๘ ประการที่เราพึงภาวนาให้ถึงพร้อม"

ธรรมะคำสอน โดย พระอาจารย์ชยสาโร
แปลถอดความ โดย ศิษย์ทีมสื่อดิจิทัลฯ