ยิ่งเราเข้าใจลึกซึ้งว่าสิ่งทั้งปวงเกิดขึ้นดับไปตามเหตุตามปัจจัย เรายิ่งตระหนักในข้อจำกัดของสิ่งที่เราจะควบคุมได้และยิ่งทุกข์น้อยลง
ความกลัวการพลัดพรากสูญเสียทำให้เราง่อยเปลี้ย ส่งผลให้ยึดติดในบุคคลและข้าวของที่เรารักอย่างเหนียวแน่น ทำให้รู้สึกกังวล และทำให้โกรธเกรี้ยวทุกสิ่งหรือทุกคนที่คุกคามเราด้วยความพลัดพราก ในภาวะที่โลกเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ความกลัว ความวิตกกังวลและความโกรธที่ยั่วยุโดยความคาดว่าจะสูญเสีย แพร่ระบาดทั่วโลกไม่ต่างจากไวรัส
พระพุทธองค์ทรงย้ำเรื่องการสังเกตและพิจารณาธรรมชาติของความเปลี่ยนแปลง ยิ่งเราเข้าใจลึกซึ้งว่าสิ่งทั้งปวงเกิดขึ้นดับไปตามเหตุตามปัจจัย เรายิ่งตระหนักในข้อจำกัดของสิ่งที่เราจะควบคุมได้และยิ่งทุกข์น้อยลง ที่สำคัญที่สุดคือ ยิ่งพิจารณาจิตให้ละเอียด เรายิ่งเห็นชัดเจนว่าหามีเจ้าของประสบการณ์ที่ความสูญเสียพลัดพรากคอยคุกคามไม่ ทั้งนี้ใช่ว่าบุคคลผู้เป็นเจ้าของประสบการณ์จะต้องหัดปล่อยวางแต่ประการใด หากต้องพิจารณาให้เห็นความจริงอันลึกซึ้งว่า แท้จริงแล้วหาได้มีใครเป็นเจ้าของไม่ จะมีก็แต่เพียงความหลงผิดว่ามีบุคคลเป็นเจ้าของเท่านั้น
ธรรมะคำสอน โดย พระอาจารย์ชยสาโร
แปลถอดความ โดย ศิษย์ทีมสื่อดิจิทัลฯ