สามัคคีไม่มา สันติไม่มี
สามัคคีมีหลายระดับ ขยายไปจนถึงระดับโลก ทำอย่างไรจะให้โลกมีความสามัคคี จะได้อยู่กันในสันติภาพ มีสันติสุข
คำตอบคือ ทั้งโลกต้องมีความเป็นสากลที่ร่วมกัน ที่จะทำให้ไม่ทะเลาะวิวาท คือ คนทั้งโลกต้องถือหลักการแห่งความเป็นสากล ๓ อย่าง
แต่เมื่อเอาหลักความเป็นสากล ๓ อย่างนั้น มาตรวจสอบดู ก็เห็นชัดเลยว่า โลกนี้ขาดไร้ จึงไปไม่รอด
โยมลองดูก็แล้วกันว่า ที่ทะเลาะกันอยู่ทุกวันนี้ เป็นเพราะขาด ความเป็นสากล ๓ ประการนี้ หรือเปล่า
ความเป็นสากลที่ ๑ คือ เมตตาที่เป็นสากล ...
ความเป็นสากลที่ ๒ คือ สัจธรรมหรือความจริงที่เป็นสากล ...
ความเป็นสากลที่ ๓ คือ ความเป็นมนุษย์ที่เป็นสากล ...
อย่างที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า มนุษย์ทุกคน สัตว์ทุกตัว รักชีวิตของตน หวาดกลัวต่อความตาย รักสุขเกลียดทุกข์ทั้งนั้น ไม่ควรฆ่ากัน ไม่ควรเบียดเบียนกัน อันนี้เป็นหลักความจริงที่เป็นกลาง ไม่จำกัดแบ่งแยก ไม่ใช่ว่ามนุษย์พวกนี้นับถืออย่างนี้ฆ่าแล้วไม่บาป ถ้าเป็นมนุษย์พวกโน้นนับถืออย่างโน้น ฆ่าไม่บาป อย่างนี้ก็จบ สามัคคีไม่มา สันติไม่มี
หนังสือ กฐินมา บอกทางแก้ปัญหาด้วยสันติวิธี
โดย สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)