ผลบุญ
ทำบุญอะไรได้ผลบุญเท่าไหร่ ?
สมมุติมีเงิน ๑๐๐ บาท ซื้ออาหาร ๔ อย่าง ได้ข้าว กับข้าว ขนม และผลไม้
ใส่ในปิ่นโต ๔ เถา หรือ ๔ ชั้น
ให้ทานนี้แก่สัตว์เดรฉาน หวังผลได้ ๑๐๐ เท่า
ให้ทานนี้แก่โจรหรือขอทานผู้ไม่มีศีล หวังผลได้ ๑,๐๐๐ เท่า
ให้ทานนี้แก่คนธรรมดาผู้มีศีล หวังผลได้ ๑๐๐,๐๐๐ เท่า
ให้ทานนี้แก่ผู้ได้ฌานสมาบัติ ๑ – ๘ ภายนอกพระพุทธศาสนา หวังผลได้ ๑๐๐,๐๐๐ โกฏิเท่า หรือ ๑ ล้านล้านเท่า
ให้ทานนี้แก่พระโสดาบันผู้ละสังโยชน์ ๓ ได้หมดสิ้น หวังผลได้นับไม่ถ้วน
ให้ทานแก่นี้แก่พระโสดาบัน ๑๐๐ องค์ยังมีอานิสงส์ไม่เท่าถวายทานนี้แก่พระสกทาคามีผู้ทำกามราคะและพยาบาทให้บางเบา ๑ องค์
ให้ทานแก่นี้แก่พระสกทาคามี ๑๐๐ องค์ยังมีอานิสงส์ไม่เท่าถวายทานนี้แก่พระอนาคามีผู้ละกามราคะและพยาบาทให้หมดสิ้น ๑ องค์
ให้ทานแก่นี้แก่พระอนาคามี ๑๐๐ องค์ยังมีอานิสงส์ไม่เท่าถวายทานนี้แก่พระอรหันต์ผู้ละสังโยชน์ ๑๐ ให้หมดสิ้น ๑ องค์
ให้ทานแก่นี้แก่พระอรหันต์ ๑๐๐ องค์ยังมีอานิสงส์ไม่เท่าถวายทานนี้แก่พระปัจเจกพุทธเจ้าผู้ตรัสรู้เองแต่ไม่อาจจำแนกธรรมสอนผู้อื่น ๑ องค์
ให้ทานแก่นี้แก่พระปัจเจกพุทธเจ้าผู้ตรัสรู้เองแต่ไม่อาจจำแนกธรรมสอนผู้อื่น ๑๐๐ องค์ยังมีอานิสงส์ไม่เท่าถวายทานนี้แก่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้ตรัสรู้เอง และสามารถจำแนกธรรมสอนผู้อื่น ๑ องค์
ถวายทานนี้แก่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็ยังมีอานิสงส์ไม่เท่าถวายทานนี้เป็นสังฆทานซึ่งมีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นประธาน
ถวายทานนี้เป็นสังฆทานซึ่งมีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นประธาน ก็ยังมีอานิสงส์ไม่เท่าถวายทรัพย์สบทบทุนสร้างเสนาสนะถวายเป็นวิหารทานแก่สงฆ์ผู้มาจากทิศทั้ง ๔
สังฆทานและวิหารทาน เป็นยอดของทานที่ทำด้วยอามิส คือวัตถุปัจจัยต่าง ๆ
สังฆทานและวิหารทาน ก็ยังมีอานิสงส์ไม่เท่าผู้นั้นถึงไตรสรณะคมณ์ว่า
พุทธัง สรณัง คัจฉามิ
ธัมมัง สรณัง คัจฉามิ
สังฆัง สรณัง คัจฉามิ

ถึงไตรสรณะคมณ์ ก็ยังมีอานิสงส์ไม่เท่าการถึงไตรสรณะคมณ์แล้วสมาทานศีล ๕ ด้วย
ถึงไตรสรณะคมณ์แล้วสมาทานศีล ๕ ด้วย ก็ยังมีอานิสงส์ไม่เท่าผู้นั้นเจริญเมตตาธรรมชั่วระยะสูดลมหายใจเข้า
เจริญเมตตาธรรมชั่วระยะสูดลมหายใจเข้า ก็ยังมีอานิสงส์ไม่เท่าผู้นั้นเจริญอนิจจสัญญาคือเห็นความสิ้นความเสื่อมแห่งอัตตภาพ ชั่วลัดนิ้วมือเดียว
เจริญอนิจจสัญญาเห็นความสิ้นความเสื่อมแห่งอัตตภาพ ชั่วลัดนิ้วมือเดียว ก็ยังมีอานิสงส์ไม่เท่าผู้นั้นบรรลุปฐมฌาน ๆ มีอานิสงส์ ๑ กัป
บรรลุทุติยฌาน ๆ มีอานิสงส์ ๘ กัป
บรรลุตติยฌาน ๆ มีอานิสงส์ ๖๔ กัป
บรรลุจตุตถฌาน ๆ มีอานิสงส์ ๕๐๐ กัป
บรรลุอากาสานัญจายตนฌาน ๆ มีอานิสงส์ ๒๐,๐๐๐ กัป
บรรลุวิญญานัญจายตนฌาน ๆ มีอานิสงส์ ๔๐,๐๐๐ กัป
บรรลุอากิญจัญญายตนฌาน ๆ มีอานิสงส์ ๖๐,๐๐๐ กัป
บรรลุเนวสัญญานาสัญญายตนฌาน ๆ มีอานิสงส์ ๘๔,๐๐๐ กัป
ท่องพระคาถา ๑ บทท เช่น
จิตที่ตั้งมั่นไม่หวั่นไหวดั่งภูเขาศิลา
ไม่กำหนัดในอารมณ์
อันเป็นที่ตั้งแห่งความกำหนัด
ไม่โกรธในอารมณ์
อันเป็นที่ตั้งแห่งความโกรธ
จิตของบุคคลใด อบรมได้ดั่งนี้
ความทุกข์จะมีมาแต่ที่ใดเล่า ? มีอานิสงส์ ๑๐๐,๐๐๐ กัป

แต่ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ยังเวียนตายเวียนเกิดอยู่ในวัฏฏะสงสาร ยังมีอานิสงส์ไม่เท่าบรรลุเป็นพระโสดาบัน ๆ เวียนตายเวียนเกิดอีกไม่เกิน ๗ ชาติ แล้วบรรลุเป็นพระอรหันต์ ดับขันธ์ปรินิพพาน

บรรลุเป็นพระสกทาคามี ๆ เวียนตายเวียนเกิดอีกเพียงชาติเดียว แล้วบรรลุเป็นพระอรหันต์ ดับขันธ์ปรินิพพาน

บรรลุเป็นพระอนาคามี ๆ ไม่เวียนตายเวียนเกิดมาเป็นมนุษย์อีก ไปเกิดในพรหมโลกชั้นสุทธาวาส ๕ ชั้น แล้วบรรลุเป็นพระอรหันต์ ดับขันธ์ปรินิพพาน

บรรลุเป็นพระอรหันต์สุขที่สุด
เพราะพระอรหันต์สิ้นอาสาวะกิเลสและสังโยชน์แล้ว
ดับขันธ์ปรินิพพานในชาตินี้ ไม่เกิดกันอีก
.