เอกาหํ ชีวิตํ เสยฺโย วิริยํ อารภโต ทฬฺหํ
ผู้ปรารถด้วยความเพียรมั่น มีชีวิตอยู่ได้วันเดียวยังดีกว่า


พุทธศาสนสุภาษิต
/ธรรมบท ขุทกนิกาย/


- - - - - - - - - - - - - - -
๏ พุทธสุภาษิตบทนี้มีความหมายว่า "ผู้ที่เริ่มต้นความเพียรอย่างมั่นคง แม้จะมีชีวิตอยู่เพียงวันเดียวก็ประเสริฐกว่าผู้ที่ไม่มีความเพียร แม้จะมีชีวิตอยู่ยาวนาน"

ความหมายโดยละเอียด:
• เอกาหํ (เอกาหัง): หมายถึง วันเดียว
• ชีวิตํ (ชีวิตัง): หมายถึง ชีวิต
• เสยฺโย (เสยโย): หมายถึง ประเสริฐกว่า, ดีกว่า
• วิริยํ (วิริยัง): หมายถึง ความเพียร, ความพยายาม
• อารภโต (อารภะโต): หมายถึง ผู้เริ่มต้น, ผู้ปรารภ
• ทฬฺหํ (ทัฬหัง): หมายถึง มั่นคง, หนักแน่น

คำอธิบายเพิ่มเติม:
• พุทธสุภาษิตนี้เน้นย้ำถึงคุณค่าของความเพียรพยายาม การมีชีวิตอยู่โดยปราศจากความเพียรนั้นไร้ประโยชน์ แม้จะมีชีวิตอยู่ยาวนานเพียงใดก็ตาม
• ผู้ที่มีความเพียรพยายาม แม้จะมีชีวิตอยู่เพียงช่วงเวลาสั้นๆ ก็สามารถสร้างสรรค์สิ่งดีงามและทำประโยชน์ให้แก่ตนเองและผู้อื่นได้
• ความเพียรเป็นปัจจัยสำคัญที่นำไปสู่ความสำเร็จในทุกด้านของชีวิต

ความสำคัญ:
• พุทธสุภาษิตนี้เป็นแรงบันดาลใจให้เรามีความเพียรพยายามในการทำความดีและพัฒนาตนเอง
• การมีชีวิตอยู่อย่างมีความหมายนั้นสำคัญกว่าการมีชีวิตอยู่อย่างยาวนาน
• การเริ่มต้นลงมือทำนั้นสำคัญกว่าการคิดแล้วไม่ทำ

ตัวอย่าง:
• นักเรียนที่ตั้งใจเรียนหนังสืออย่างหนัก แม้จะมีเวลาเตรียมตัวสอบน้อย ก็อาจสอบได้คะแนนดีกว่านักเรียนที่เรียนแบบเรื่อยๆ
• ผู้ที่เริ่มต้นทำธุรกิจด้วยความมุ่งมั่น แม้จะเผชิญกับอุปสรรคมากมาย ก็อาจประสบความสำเร็จได้ในที่สุด
• การฝึกฝนตนเองเพื่อที่จะละเว้นความชั่ว แม้จะทำได้เพียงวันเดียว ก็ยังดีกว่าการปล่อยให้ทำความชั่วไปเรื่อยๆ

ดังนั้น การมีความเพียรพยายามอย่างมั่นคงจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะนำไปสู่ความสำเร็จและความสุขในชีวิต
๛