อปฺปมาเท ปโมทนฺติ
บัณฑิตย่อมบันเทิงในความไม่ประมาท

พุทธศาสนสุภาษิต
/ธรรมบท ขุทกนิกาย/

๏ พุทธสุภาษิต "อปฺปมาเท ปโมทนฺติ" แปลว่า "บัณฑิตย่อมบันเทิงในความไม่ประมาท" เป็นคำสอนที่เน้นย้ำถึงคุณค่าและความสำคัญของความไม่ประมาทในชีวิต

ความหมายโดยละเอียด
• อปฺปมาเท (Appamade): หมายถึง ความไม่ประมาท ความมีสติ ความระมัดระวัง ความไม่เลินเล่อ
• ปโมทนฺติ (Pamodanti): หมายถึง บันเทิง ยินดี ชื่นชม

ดังนั้น พุทธสุภาษิตนี้จึงหมายความว่า ผู้มีปัญญาหรือบัณฑิตจะมีความสุขและชื่นชมในการดำเนินชีวิตด้วยความไม่ประมาท

ความสำคัญและนัยทางธรรม
• การมีสติปัญญา: บัณฑิตคือผู้ที่มีสติปัญญา รู้จักพิจารณาและเห็นคุณค่าของความไม่ประมาท เพราะรู้ว่าความประมาทนำมาซึ่งความเสียหายและความทุกข์
• ความสุขที่แท้จริง: ความสุขของบัณฑิตไม่ได้มาจากความสนุกสนานชั่วคราว แต่มาจากความสงบและความมั่นคงที่เกิดจากการมีสติและความไม่ประมาท
• การดำเนินชีวิตที่ถูกต้อง: การไม่ประมาทเป็นหนทางสู่การดำเนินชีวิตที่ถูกต้องและปลอดภัย ทั้งในทางโลกและทางธรรม

ความเชื่อมโยงกับหลักธรรมอื่น ๆ
• อปฺปมาโท อมตํ ปทํ: พุทธสุภาษิตนี้สอดคล้องกับ "อปฺปมาโท อมตํ ปทํ" (ความไม่ประมาทเป็นทางไม่ตาย) ซึ่งแสดงให้เห็นว่าความไม่ประมาทเป็นหนทางสู่ความสุขและความสำเร็จ
• สติสัมปชัญญะ: ความไม่ประมาทเป็นผลมาจากการมีสติสัมปชัญญะ ซึ่งเป็นหลักธรรมสำคัญในการปฏิบัติธรรม

สรุป
พุทธสุภาษิตนี้สอนให้เราเห็นถึงคุณค่าของความไม่ประมาท และชี้ให้เห็นว่าผู้ที่มีปัญญาจะมีความสุขในการดำเนินชีวิตด้วยความไม่ประมาท ๛