อทสฺสเนน พาลานํ นิจฺจเมว สุขี สิยา
บุคคลพึงเป็นผู้สุขเป็นนิตย์แท้จริง เพราะไม่พบชนพาล

สหายทั้งหลาย เมื่อมีความต้องการเกิดขึ้น ย่อมนํามาซึ่งความสุข

พุทธศาสนสุภาษิต
/ธรรมบท ขุทกนิกาย/


๏ พุทธสุภาษิต: อทสฺสเนน พาลานํ นิจฺจเมว สุขี สิยา
คำอ่าน: อะ-ทัด-สะ-เน-นะ พา-ลา-นัง นิจ-จะ-เม-วะ สุ-ขี สิ-ยา

คำแปล: บุคคลพึงเป็นผู้สุขเป็นนิตย์แท้จริง เพราะไม่พบชนพาล

คำอธิบาย:

พุทธสุภาษิตบทนี้เน้นย้ำถึงความสุขที่เกิดจากการหลีกเลี่ยงการคบหาสมาคมกับคนพาล หรือคนพาล ในที่นี้หมายถึงบุคคลที่มีลักษณะดังนี้:

• ผู้ไม่มีปัญญา: ขาดความเข้าใจในเหตุผล ขาดวิจารณญาณที่ดี
• ผู้ประพฤติชั่ว: กระทำในสิ่งที่ไม่ถูกต้อง ไม่ดีงาม เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น
• ผู้มีจิตใจเศร้าหมอง: เต็มไปด้วยความโลภ โกรธ เกลียด อิจฉาริษยา
• ผู้นำมาซึ่งความเดือดร้อน: การคบหาสมาคมกับคนพาลมักนำมาซึ่งปัญหา ความขัดแย้ง ความทุกข์ใจ และความเสื่อมเสียต่างๆ

คำว่า "อทสฺสเนน" แปลว่า "เพราะไม่เห็น" หรือ "เพราะไม่พบ" ซึ่งชี้ให้เห็นว่าเพียงแค่การไม่เข้าไปเกี่ยวข้อง ไม่พบปะ หรือหลีกเลี่ยงจากคนพาล ก็เป็นเหตุให้เกิดความสุขได้

คำว่า "นิจฺจเมว" แปลว่า "เป็นนิตย์แท้จริง" หรือ "แน่นอนเสมอไป" ซึ่งเน้นย้ำว่าความสุขที่เกิดจากการไม่พบคนพาลนั้นเป็นสิ่งที่แน่นอนและยั่งยืน

คำว่า "สุขี สิยา" แปลว่า "พึงเป็นผู้มีความสุข" หรือ "ย่อมเป็นสุข" เป็นการแสดงความปรารถนาหรือผลที่เกิดขึ้นจากการไม่พบคนพาล

สรุป:

พุทธสุภาษิตบทนี้สอนให้เราเห็นโทษของการคบหาสมาคมกับคนพาล และอานิสงส์ของการหลีกเลี่ยงคนพาล การอยู่ห่างจากคนพาลจะช่วยให้จิตใจสงบ ไม่ต้องเผชิญกับปัญหาและความทุกข์ที่อาจเกิดขึ้นจากการกระทำหรือคำพูดของพวกเขา การไม่พบคนพาลจึงเป็นเหตุแห่งความสุขที่แท้จริงและยั่งยืน

ดังนั้น เราจึงควรพิจารณาเลือกคบคนที่ดี มีปัญญา มีคุณธรรม และหลีกเลี่ยงการเข้าไปเกี่ยวข้องกับคนพาล เพื่อรักษาความสุขและความสงบในชีวิตของเรา ๛