การเริ่มให้ดีเป็นศิลปะอย่างหนึ่ง อย่างการฝึกสมาธิภาวนา วิธีตั้งต้นที่ดีวิธีหนึ่ง คือ ใช้พิธีกรรมเป็นจุดเริ่ม เช่น ทำวัตรสวดมนต์สั้นๆ กราบระลึกถึงพระคุณของพระรัตนตรัยแล้วสวดอุทิศบุญกุศลหรือสวดบทพิจารณาสั้นๆ พิธีกรรมเช่นนี้จะช่วยให้รู้สึกว่าเรากำลังอยู่อีกมิติหนึ่ง สามารถปลีกตัวออกจากเรื่องทางโลกชั่วคราว

ช่วงเริ่มต้นภาวนา เป็นการดีที่จะเตือนตัวเองเรื่องจุดมุ่งหมายในการฝึกภาวนา กล่าวคือ ฝึกละบาป บำเพ็ญกุศล และชำระจิตให้พ้นจากทุกข์และเหตุแห่งทุกข์ การพิจารณาเช่นนี้ช่วยให้รู้สึกชื่นใจและมีกำลังใจในการปฏิบัติธรรมมากขึ้น

แต่บางครั้ง การปฏิบัติดังที่กล่าวมาอาจไม่พอ ก่อนจะหาจุดเริ่มต้นที่ดี เราควรประเมินว่าจิตใจของเราในตอนนั้นเป็นอย่างไร จิตยังหยาบ ฟุ้งซ่านหรือเศร้าหมองหรือไม่ หากจิตยังขาดความกระตือรือร้นและฉันทะในการภาวนา เราต้องแก้ไขปัญหานี้ก่อนจะหันไปภาวนาด้วยเครื่องกำหนดที่ละเอียดอย่างลมหายใจ หากเป็นเช่นนี้ เราอาจใช้เวลาสั้นๆ เตรียมความพร้อมให้จิตใจโดยเลือกข้อใดข้อหนึ่งจากการฝึกปฏิบัติดังนี้

- สำรวจความรู้สึกทางกายอย่างเป็นระบบตั้งแต่ศีรษะจรดปลายเท้า
- ฝึกเจริญเมตตาภาวนาเพื่อแก้โทสะและความขุ่นเคืองใจ
- ฝึกพิจารณาอาการ ๓๒ เพื่อแก้ความลุ่มหลงในกามสุข
- ฝึกเจริญมรณสติ เพื่อแก้ความเกียจคร้านและความนิ่งนอนใจ

ธรรมะคำสอน โดย พระอาจารย์ชยสาโร