น สาธุ พลวา พาโล คนพาลมีกำลังไม่สำเร็จประโยชน์

พุทธศาสนสุภาษิต
/สัตตกนิบาตชาดก/

๏ พุทธสุภาษิต: น สาธุ พลวา พาโล

คำอ่าน: นะ สา-ธุ พะ-ละ-วา พา-โล

คำแปลโดยรวม: คนพาลมีกำลัง (มาก) ก็ไม่สำเร็จประโยชน์

คำอธิบายเพิ่มเติม:

พุทธสุภาษิตบทนี้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของปัญญาและคุณธรรมเหนือกว่ากำลังกายเพียงอย่างเดียว โดยแยกพิจารณาได้ดังนี้:

• น (นะ): คำปฏิเสธ แปลว่า "ไม่"
• สาธุ (สา-ธุ): แปลว่า "ดี", "งาม", "ควร", "สำเร็จ" ในบริบทนี้หมายถึง "สำเร็จประโยชน์" หรือ "บรรลุผลดี"
• พลวา (พะ-ละ-วา): มาจากคำว่า "พล" (กำลัง) เติมปัจจัย "วา" แสดงความเป็นผู้มีกำลัง หมายถึง "ผู้มีกำลังมาก", "ผู้แข็งแรง"
• พาโล (พา-โล): แปลว่า "คนพาล", "คนโง่เขลา", "ผู้ไม่มีปัญญา"

เมื่อนำมารวมกันจึงสื่อความหมายว่า แม้คนพาลจะมีกำลังกายมากเพียงใด ก็ไม่สามารถนำพากำลังนั้นไปสู่ความสำเร็จหรือประโยชน์ที่แท้จริงได้

เหตุผลที่คนพาลมีกำลังจึงไม่สำเร็จประโยชน์:

• ขาดปัญญาในการใช้กำลัง: คนพาลมักขาดวิจารณญาณและความเข้าใจในผลที่จะตามมาจากการกระทำของตนเอง แม้จะมีกำลังมาก แต่ก็อาจใช้กำลังนั้นไปในทางที่ผิด สร้างความเดือดร้อนให้ตนเองและผู้อื่น หรือทำในสิ่งที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์
• ขาดเป้าหมายที่ถูกต้อง: คนพาลมักมีเป้าหมายที่ไม่ชัดเจน หรือเป็นไปเพื่อสนองความต้องการส่วนตัวอย่างไม่ยั้งคิด ทำให้การใช้กำลังของเขาไร้ทิศทางและไม่นำไปสู่ความสำเร็จที่ยั่งยืน
• ขาดการควบคุมตนเอง: คนพาลมักมีอารมณ์รุนแรง ควบคุมตนเองไม่ได้ เมื่อมีกำลังอยู่ในมือ ก็อาจใช้อำนาจนั้นไปในทางที่เบียดเบียนผู้อื่น ทำให้เกิดความขัดแย้งและล้มเหลวในที่สุด
• ขาดความร่วมมือจากผู้อื่น: พฤติกรรมที่ไม่ดีของคนพาล ทำให้ผู้อื่นไม่ไว้วางใจและไม่อยากร่วมมือด้วย แม้จะมีกำลังมาก แต่หากขาดการสนับสนุนจากคนรอบข้าง ก็ยากที่จะประสบความสำเร็จในสิ่งที่ต้องอาศัยความร่วมมือ

สรุป:

พุทธสุภาษิต "น สาธุ พลวา พาโล" สอนให้เราตระหนักว่า กำลังกายเพียงอย่างเดียวไม่ใช่ปัจจัยสำคัญที่สุดที่จะนำไปสู่ความสำเร็จ ประโยชน์ หรือความดีงาม สิ่งที่สำคัญยิ่งกว่าคือ ปัญญา สติ และคุณธรรม การมีกำลังกายที่มาพร้อมกับปัญญาจะช่วยให้เราใช้กำลังนั้นไปในทางที่ถูกต้อง สร้างสรรค์ และเกิดประโยชน์ทั้งต่อตนเองและผู้อื่น ในทางตรงกันข้าม การมีกำลังกายโดยปราศจากปัญญา นอกจากจะไม่นำมาซึ่งความสำเร็จแล้ว ยังอาจนำไปสู่ความเสียหายและความเดือดร้อนได้อีกด้วย ๛